مطالعه تطبيقي راهكار هاي جبران زيان ناشي از سبب مجمل و ناشناس در مسئوليت مدني

COMPARATIVE STUDY OF THEORETICAL and PRACTICAL SOLUTIONS PROPOSED FOR INDETERMINATE or UNKNOWN CAUSE IN LIABILITY LAW

اين مقاله بر آن است تا به بررسي مساله سبب مجمل و ناشناس در حقوق مسئوليت مدني بپردازد. قانون گذار، قضات و حقوقدانان، همگي تلاش كرده اند راهي براي آشتي دادن رابطه سببيت با ضرورت حمايت از زيانديده بيابند. تحولات اجتماعي- اقتصادي دهه هاي اخير به ويژه تشكيل جامع? اصطلاحاً مصرفي، سبب شده است كه اين مقوله اهميتي دوچندان پيدا كند. بررسي اجمالي نظريه هاي مطرح شده در برخي كشورها بيانگر اين موضوع است كه اكثر قريب به اتفاق آن ها، خواه با تشبث به نظريه تقصير، خواه با استناد به نظريه خطر يا تضمين حق، سعي كرده اند تا هر چه بيشتر امكان جبران خسارت را براي زيان ديد? سبب مجمل و ناشناس فراهم آورند. البته، موانع متعدد بر سر راه آن ها وجود دارد كه در يك تقسيم بندي ساده مي توان آن ها را زير عنوان موانع درون حقوقي و موانع برون حقوقي ارائه كرد.

This paper aims to study the question of indeterminate or unknown cause in liability law. The question of indeterminate or unknown cause has always preoccupied jurists in all legal systems. Legislative authorities, judges and legal scholars have tried to find some way to reconcile the necessity to prove causation, as one of the basic elements of liability, and the imperative of victim reparation. The recent decades’ socio-economic evolutions, especially the emergence of « consumer society», have increased the importance of this question. In this paper we try to conduct a comparative research in Iranian, French, English, American and Dutch laws. A brief study of the theories proposed by these legal systems shows us that most of them tend to privilege the victim reparation.