موسيقي اصوات درمثنوي و غزليّات مولانا

آثار منظوم مولانا جلال‌الدّين پُر از آوا و نوا و موسيقي است؛ زيرا جان سراينده‌اش با موسيقي آميخته شده و موسيقي نيز در تمام اجزاي وجودش رخنه كرده است. به گواهي اشعارش، به‌ويژه غزليّات، وي درموسيقي علمي و عملي روزگار خود مهارت و تسلّط كامل داشته است. آن دم كه كلامش پر از وزن و آهنگ و موسيقي مي‌شود، مي‌توان معناي سخن او را دريافت كه در نظر او، شعر موسيقي كيهاني است و «اصوات» از هر نوعي كه باشد، بهترين ابزار براي ايجاد موسيقي است. اين آواها، نواها و صوت‌ها نشانگر روح پرتلاطم و خروشان مولاناست كه دمي آرام ندارد و همواره در حال تكاپو و جنبش است؛ چون مي‌خواهد از «لفظ» به «معني» برسد و در اين مسير، موسيقي، ياريگر خوبي است. در ميان انواعموسيقي كه دركلام منظوم مولانا ديده مي‌شود، نوعي موسيقي مي‌توان يافت كه صوت‌ها، آواها و تكرارآن ها نقش مهمّي در ايجاد آن دارند. مولانا در اين موسيقيِ اصوات كه ازهماهنگي صامت‌ها و مصوت‌ها ايجاد مي‌شود و به موسيقي داخلي شعر مربوط است، از صوت (شبه‌جمله)، اسم صوت (نام آوا)، اتباع (الفاظِبه‌ظاهر مبهم، ولي موسيقي‌آفرين) و اركان عَروضي فراوان استفاده كرده است.

Because the soul of Jalāl ad-Dīn Muhammad Mowlavi was mixed with music and the music had penetrated in all aspects of his existence, his poetic works are full of phones, intonations and musical elements. According to his poems, especially his sonnets, it can be concluded that he was scientifically and even practically expert in music of his time. When his speech becomes full of rhythm and music, one can understand the meaning of his words, and that the music of the poem is rooted in the cosmos and "sounds" of any kind are the best tools for creating music in his opinion. These sounds and intonations represent Mowlavi's enthusiastic and roaring soul that always moves and struggles restlessly. Music helps him significantly to get "meaning" from the "word". Among the various kinds of music, in Mowlavi's verses, one can find a type of music that sounds and their repetitions play an important role to create it. In this music of sounds, which is created through a harmony between consonants and vowels and relates to the internal music of the poetry, Mowlavi has abundantly used sound (quasi-sentence), onomatopoeia, subsidiaries (apparently obscure but music producer words), and prosodic elements.