بازنمود موضوع و شگردهاي ادبي در آثار بهرام بيضايي

موضوعات و درون­مايه‌هاي آثار بهرام بيضايي تنوع چشمگيري دارد. وي در آفرينش‌هاي ادبي خود، شگردهاي ادبي گوناگوني ارائه مي‌دهد كه در پژوهش حاضر، ضمن بررسي، تحليل و طبقه‌بندي موضوع‌هاي داستاني بيضايي، اين شگردها در روايتِ داستان نمايش داده مي‌شود. در اين پژوهش 24 اثرِ ادبي بيضايي كه شامل سيزده فيلم‌نامه، هشت نمايشنامه و سه برخواني است، بررسي مي‌­شوند. روش پژوهش، توصيفي- تحليلي است؛ بدين‌صورت كه ابتدا موضوعات مورداستفاده بيضايي مشخص و سپس دربارة هريك از آنها، نمونه‌هايي ارائه و تحليل مي‌شود. موضوعات موردعلاقة بيضايي عموماً شامل موضوعات ملي، اجتماعي، تاريخي، مذهبي و اعتراضي به سينماست. او در آثارش فضاهاي بسياري به ‌‌نمايش گذارده، ولي به ‌ارائة موضوعات اجتماعي و ملي اقبال بيشتري نشان داده و آثار متعددي در اين حوزه‌ها آفريده است. وي براي طرح مضامين اجتماعي‌، از شگردهاي هنري گوناگوني چون «به كارگيري اسطوره‌ها»، «اقتباس از متون كهن»، «تمثيل» و «استفاده از قابليّت‌هاي ادب عامه» سود مي‌جويد.

There is an impressive variation in the subjects and the themes of Bahram Beyzai's works. To create his literary works he uses different literal techniques that are going to be explained in present study besides reviewing, analyzing and categorizing his fictional topics. 24 Beyzai's literary works including 13 screenplays, 8 plays and 3 barkhanies (loud verbal narrating) have been reviewed in present study through an analytic-descriptive method, in a way that the topics have been used by Beyzai are determined, initially, and then each of them are analyzed presenting some specific instances. Beyzai's favorite topics generally include national, social, historic and religious subjects and protesting cinema. He has displayed different spaces in his works, although he has paid more attention to social and national issues and has created numerous works in these fields. To bring these social themes up he benefits several artistic techniques such as “adaptation from ancient texts”, “allegory” and “utilization of public literary abilities”.