پديد آورندگان :
گودرزوند چگيني، خدابخش دانشگاه زنجان - گروه ژنتيك بيومتري , فتوت، رضا دانشگاه زنجان - گروه زراعت و اصلاح نباتات , بي همتا، محمد رضا دانشگاه تهران - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي , اميدي، منصور دانشگاه تهران - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي , شاه نجات بوشهري، علي اكبر دانشگاه تهران - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي
كليدواژه :
نخود كابلي , عملكرد دانه , شاخصهاي واكنش خشكي , تنش خشكي
چكيده فارسي :
در اين بررسي واكنش 64 نژادگان (ژنوتيپ) نخود به تنش خشكي در ايستگاه تحقيقاتي ديم كوهين (دانشگاه تهران) با آزمايشي در قالب طرح لاتيس ساده 8×8 در دو شرايط تنش و بدون تنش ارزيابي شدند. بر پايۀ نتايج به‌دست‌آمده از نظر شاخصهاي واكنش خشكي MP، GMP، HARM، STI، YI، K1STI و K2STI نژادگان شمارۀ 51، از لحاظ شاخصهاي SSI، YSI، YR و RDI، نژادگان شمارۀ 18، از نظر شاخصهاي TOL، ATI، SSPI و DRI نژادگان شمارۀ 16 و از لحاظ شاخصهاي DI و SNPI نژادگان شمارۀ 42 به‌عنوان متحمل‌ترين نژادگان‌ها مشخص شد. شاخصهاي MP، GM، HARM، STI، TOL، YI، DI، ATI، SSPI، SNPI، K1STI و K2STI در هر دو شرايط بدون تنش و تنش همبستگي قوي و مثبتي را با عملكرد در شرايط بدون تنش و تنش نشان داده و براي گزينش نژادگان متحمل و حساس معرفي شدند. تحليل عاملي در عامل اول با توجيه 57/62 درصد تغيير، بيشترين نمره را به نژادگان‌هاي 51، 60، 53 و 52 (منطقۀ A) به‌عنوان متحمل‌ترين، كمترين نمره را به نژادگان‌هاي 32، 27، 24 و 62 (منطقۀ D) به‌عنوان حساس‌ترين نژادگان داده و عامل دوم با توجيه 28/33 درصد از تغيير، بيشترين نمره را به نژادگان‌هاي 29، 51، 60 و 28 (منطقۀ A) و كمترين نمره را به نژادگان‌هاي 18، 16، 42، 24 و 64 (منطقۀ C و D) داد. بر پايۀ تجزيۀ خوشه‌اي شاخصهاي واكنش به خشكي، نژادگان‌ها در سه خوشه گروه‌بندي شدند، به‌طوري‌كه نژادگان‌هاي متحمل در خوشۀ 3، حساس در خوشۀ 2 و بينابين در خوشۀ 1 دسته‌بندي قرار گرفتند.
چكيده لاتين :
In this study, response of 64 Kabuli chickpea genotypes under drought stress was conducted by 8*8 simple lattice designs under non-stress and stress conditions on the Research Field of Koohin (Tehran University). According to MP, GMP, HARM, STI, YI, K1STI and K2STI, genotype No-51, according to SSI, YSI, YR and RDI, genotype No-18, according to TOL, ATI, SSPI and DRI, genotype No-16, according to DI and SNPI, genotype No-42 were identified as the most tolerant genotypes. Indices of MP, GM, HARM, STI, TOL, YI, DI, ATI, SSPI, SNPI, K1STI and K2STI had robust and positive correlation with yield in non stress and stress conditions and introduced for selection of tolerate and sensitive genotypes to drought stress. Factor coefficient in first factor with explanation of 62.57%, gave the highest scores to genotypes of 51, 60, 53 and 52 (Zone of A) as most tolerance gave the least scores to genotypes of 32, 27, 24 and 62 as most sensitive (Zone of D) and second factors with explanation of 33.28% gave the highest scores to genotypes of 29, 51, 60 and 28 (Zone of A) as most tolerance gave the least scores to genotypes of 18, 16, 42 and 24 as most sensitive (Zone of D and C). The cluster analysis based on drought tolerance indices, the genotypes were grouping in three clusters, so that tolerant genotypes grouped in cluster three, the sensitive genotypes grouped in cluster two and the semi sensitive genotypes grouped in cluster one.
