تأثير اسيد سولفوريك و كودهاي زيستي بر ميزان كامازولن، اسانس و ويژگي‌هاي كمي بابونۀ آلماني (Matricaria chamomilla L.)

Effect of sulfuric acid and biofertilizers on camazulene, essential oil content and quantitative characteristics of Chamomile (Matricaria Chamomilla L.)

بابونه گياهي دارويي با كاربردهاي پرشمار است. براي بررسي تأثير اسيدسولفوريك و كودهاي زيستي بر بابونۀ آلماني در پاييز 1392 آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در دانشگاه كشاورزي و منابع طبيعي رامين خوزستان اجرا شد. تيمارها شامل اسيد سورلفوريك (0، 4، 5 و 6 ليتر در هكتار)، كود زيستي نيتروژني (بدون كاربرد و كاربرد) و كود زيستي فسفري (بدون كاربرد و كاربرد) بود. بهترين سطح كاربرد اسيدسولفوريك در همۀ صفات، 5 ليتر در هكتار بود. بالاترين نتيجه براي صفات شامل شمار گل در مترمربع (805)، وزن تر گل (3705 كيلوگرم در هكتار) و خشك گل (741 كيلوگرم در هكتار)، شاخص برداشت (6/27 درصد)، درصد وزني اسانس (88/0 درصد)، عملكرد اسانس (50/4 ميلي‌ليتر در مترمربع)، ارتفاع گياه (10/65 سانتي‌متر)، عملكرد دانه (17/147 كيلوگرم در هكتار) و درصد كامازولن اسانس (06/14) از كاربرد 5 ليتر اسيدسولفوريك در هكتار افزون بر كاربرد كودهاي زيستي نيتروژني و فسفري ناشي شد. كمترين ميزان براي صفات شمار گل در مترمربع (503)، وزن تر گل (3104 كيلوگرم در هكتار) و خشك گل (620 كيلوگرم در هكتار)، درصد وزني اسانس (47/0 درصد)، عملكرد اسانس (07/2 ميلي‌ليتر در مترمربع)، ارتفاع گياه (60/40 سانتي‌متر)، عملكرد دانه (43/120 كيلوگرم در هكتار) و درصد كامازولن اسانس (61/13) از كاربرد 6 ليتر اسيدسولفوريك و بدون كاربرد كودهاي زيستي نيتروژني و فسفري به دست آمد. بهترين عملكرد كمي و كيفي از كاربرد 5 ليتر اسيدسولفوريك در هكتار به همراه كودهاي زيستي نيتروژني و فسفري به دست آمد.

Chamomile is a valuable medicinal plant, with several therapeutic applications. To investigate the effects of sulfuric acid (0, 4, 5 and 6 L.ha-1), biological nitrogen fertilizer (non application and application) and biological phosphorous fertilizer (non application and application) with three replications an experiment was conducted in Ramin Agriculture and Natural Resources University of Khuzestan (2013-2014). The best level of sulfuric acid in all traits was five L.ha-1 and beyond it were obvious negative effects of sulfuric acid. Also, nitrogen and phosphorus biological fertilizers application increased traits. The most quantity of all investigated traits included the number of flowers per square meter (805), flower fresh weight (3705 Kg.ha-1) and dried flowers (741 Kg.ha-1), harvest index (% 27.6), essential oil percentage (% 0.88), essential oil yield (4.50 ml.m-2), plant height (65.10 cm), seed yield (147.17 Kg.ha-1) and chamazulene percentage (14.06) observed in application of nitrogen and phosphorus biological fertilizers + sulfuric acid (5 L.ha-1). The lowest quantity of number of flowers per square meter (503), flower fresh weight (3104 Kg.ha-1), dried flowers weight (620 Kg.ha-1), essential oil percentage (% 0.47), essential oil yield (2.07 ml.m-2), plant height (40.60 cm), seed yield (120.43 Kg.ha-1) and essential oil chamazulene percentage (13.61) obtained in non-application of nitrogen and phosphorus biological fertilizers plus + sulfuric acid (6 L.ha-1). In general, the best qualitative and quantitative yield showed in application of nitrogen and phosphorus bio-fertilizers plus + sulfuric acid (5 L.ha-1).