بررسي اثرات مدت و دماي نگهداري بذر هيدروپرايم شده گندم بر كيفيت بذر و گياهچه

Effects of storage duration and temperature of hydro-primed wheat seeds on seed and seedling quality

كيفيت بذر بهعنوان اندام تكثير و مهمترين نهاده براي توليد محصوالت زراعي از جايگاه ويژهاي در زراعت برخوردار است. بر همين اساس اين تحقيق به منظور مقايسه اثر دما )15 ،20 و 25 درجه سانتيگراد( و مدت زمان نگهداري بذر هيدروپرايم شده )صفر، 2 ،4 ،6 و 8 روز( گندم ديم رقم كوهدشت بر خصوصيات جوانهزني و گياهچه، در آبان ماه سال زراعي 94-93 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه لرستان بهصورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. نتايج نشان داد كه تيمار دما و مدت زمان نگهداري بذر هيدروپرايم شده به طور معنيداري بر خصوصيات سبز شدن گياهچه نظير درصد و سرعت سبز شدن، تعداد ريشههاي جانبي، تعداد و طول برگ، ارتفاع گياهچه، تعداد پنجه و وزن تر و خشك گياهچه تأثير داشت. بذور پرايم شده كه به ترتيب در دماي 20 و 15 درجه سانتيگراد نگهداري شده بودند، نسبت به بذور نگهداريشده در دماي 25 درجه سانتيگراد، كيفيت بهتري داشتند. همچنين با افزايش مدت زمان نگهداري بذر، كيفيت گياهچه كاهش يافت. بهطوركلي بذوري كه در دماي 20 درجه سانتيگراد به مدت 2 شبانه-روز نگهداري شده بودند، از جوانهزني مطلوبتري در مقايسه با ساير تيمارها برخوردار بودند.

Quality of seed as a propagating organ and the most valuable input to produce crops is highly important in agriculture. Thus, the objective of this study was to compare the effects of storage temperature (15, 20 and 25 °C) and storage duration (0, 2, 4, 6 and 8 days) of hydro-primed wheat seeds of Koohdasht dry land cultivar on germination and seedling characteristics. The seeds were hydro-primed then stored at each related treatment and cultivated in research farm of Lorestan University in October of 2014-2015 growing year based on randomized complete block design with three replications. Results showed that both storage temperature and duration had significant effects on seedling emergence characteristics such as speed and percentage of emergence, lateral root number, leaf number and length, seedling height, tiller number and fresh and dry weights of seedling; however, interaction of storage temperature and duration was only significant for seedling fresh and dry weights. Hydro-primed seeds stored at 15 or 20 °C had better quality in comparison to those stored at 25 °C. Extending the storage period resulted in reduced seedling quality. In overall, seeds stored at 20 °C for 2 days had better germination efficacy than those with other treatments.