ارزيابي اثر روش هاي خاك ورزي بر خصوصيات شيميايي، بيولوژيكي خاك و صفات كمي ذرت علوفه اي در تناوب با نخود

Soil tillage methods effects on soil chemical and biological properties and quantitative traits of silage maize (Zea mays L.) in rotation with chickpea

به منظور ارزيابي تاثير روش‌هاي مختلف خاكورزي بر عملكرد ذرت علوفه اي در تناوب با نخود و خصوصيات شيميايي و بيولوژيكي خاك، آزمايشي طي دو سال 94-1392 در مزرعه پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران اجرا شد. طرح آزمايش به صورت اسپليت پلات در قالب طرح پايه بلوك كامل تصادفي با 4 تكرار اجرا شد. عامل اصلي آزمايش شامل سه روش خاك ورزي (خاك‌ورزي متداول، حداقل و كشت مستقيم) و عامل فرعي شامل سه رقم ذرت (SC704 ، Zp677، Maxima) بودند. زمين آزمايش داراي 30 درصد از بقاياي نخود روي سطح خاك بود. نتايج نشان داد ميزان كربن آلي، اسيديته خاك، تعداد و وزن كرم خاكي در تيمارهاي حداقل و كشت مستقيم نسبت به خاك‌ورزي متداول بالاتر بود، ولي خاك‌ورزي تاثيري بر نيتروژن كل، شوري و سديم خاك نداشت. نتايج نشان داد بيشترين وزن خشك و تر ساقه، وزن خشك بلال و وزن تر علوفه كل در رقم Zp677 به ترتيب 5/1866، 5/691، 4/664 و 9/4896 گرم در مترمربع مشاهده شد. وزن تر و خشك برگ، وزن تر و خشك بلال و وزن خشك كل در بين تيمار خاك‌ورزي متداول و حداقل اختلاف معني دار مشاهده نشد. همچنين صفات اندازه گيري شده در تيمار كشت مستقيم نسبت به ديگر تيمار خاك‌ورزي در سال دوم آزمايش افزايش بيشتري داشت. به طوري كه بين تيمارهاي خاك‌ورزي متداول و كشت مستقيم در سال دوم آزمايش اختلاف آماري معني داري مشاهده نشد. باتوجه به نتايج، استفاده از خاك ورزي حداقل و كشت مستقيم در تناوب نخود- ذرت مي تواند جايگزين خاك‌ورزي متداول گردد.

This experiment was done to evaluate the effects of soil tillage methods on chemical and biological properties of the soil along with quantitative traits of silage corn after chickpea as a preceding or companion crop. The experiment was conducted for two cropping years of 2013-15 at farm of Tehran University. The experiment was set up as a split plot in RCBD in four replications. The main factor considered three soil tillage methods (conventional, minimum and no-tillage) and the sub-factor included three varieties of maize (SC704, Zp677, Maxima). The experimental units covered by chickpea residue by at least 30 percent of the surface area. Results showed that the no-tillage and minimum tillage treatments had higher amount of soil organic carbon, pH and number and body mass of earthworm than the conventional tillage treatment. Tillage treatments had no significant effect on measured soil total nitrogen, electrical conductivity and sodium. Also, the highest maize wet and dry stem weight (691.5 and 1866.5 gm-2), Ear dry weight (664.4 gm-2) and total plants wet weight (4896.9 gm-2) observed in Zp677 maize cultivar. Conventional and minimum tillage methods had significant effects on leaf and ear wet and dry weights and total plant dry weight traits. Thus, in the 2nd year of this experiment, no-tillage was more effective than other tillage methods. But, there was no significant effect between no-tillage and conventional tillage treatments in the second year. According to the results, both conservation tillage methods is recommended as replacement methods for conventional tillage in maize/chickpea rotation.