پاسخ دو رقم گندم نان به محلول‌پاشي ساليسيليك اسيد در شرايط متغير رطوبتي

Response of bread two wheat cultivars to application of salicylic acid under variable Moisture conditions

به منظور بررسي اثر ساليسيليك اسيد بر عملكرد و برخي شاخص‌هاي فيزيولوژيكي دو رقم گندم در شرايط تنش خشكي، آزمايشي به صورت اسپليت پلات دوبار خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در ايستگاه مركز تحقيقات كشاورزي سرابله در سال زراعي 94-1393 در چهار تكرار انجام شد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل تيمارهاي رطوبتي در سه سطح (كنترل (100)، 70 و 40 درصد ظرفيت زراعي خاك) در كرت‌هاي اصلي، تنظيم‌كننده رشد ساليسيليك اسيد در سه سطح (شاهد (صفر)، 50 و 100 ميكرومولار) در كرت فرعي و دو رقم گندم نان (پيشتاز و بهار) در كرت‌هاي فرعي فرعي قرار گرفتند. صفات مورد بررسي شامل عملكرد و اجزاء عملكرد، رنگدانه‌هاي فتوسنتزي، پروتئين، كربوهيدرات‌هاي محلول، مالون دي آلدئيد و پرولين بودند. نتايج نشان داد كه اثر متقابل سه‌گانه بين تنش خشكي، ساليسيليك اسيد و ارقام بر تمامي صفات مورد بررسي معني‌دار بود. با افزايش شدت تنش خشكي رنگدانه‌هاي فتوسنتزي، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه و عملكرد دانه به طور معني‌داري كاهش يافت اما كاربرد ساليسيليك اسيد در اين شرايط سبب بهبود اين صفات شد. محتوي پرولين، پروتئين‌هاي محلول و كربوهيدرات‌هاي محلول با افزايش شدت تنش خشكي روند صعودي داشتند كه اين روند بجز در مورد پرولين با كاربرد ساليسيليك اسيد تدوام و بهبود يافت. به‌طور كلي به‌نظر مي‌رسد كاربرد ساليسيليك اسيد در شرايط تنش خشكي از طريق بهبود فرايندهاي فيزيولوژيكي ضمن افزايش مقاومت گياه منجر به عملكرد اقتصادي بيشتر مي‌شود.

To investigate the effect of Salicylic acid on yield and some physiological parameters of wheat under drought stress, an Split split plot experiment was conducted in a randomized complete block design with four replications at Agricultural Research Center of Ilam during 2014-2015 cropping season. Experimental factors included Moisture treatments in three levels (control (100), 70 and 40 % Field capacity) In the main plots, Salicylic acid in three levels (0, 50 and 100 µM) in the sub plot and two wheat cultivar (Bahar and Pishtaz) in sub sub plot. Studied traits in this study included yield and yield components, photosynthetic pigments, proteins, soluble sugars, malondialdehyde (MDA) and proline. The results showed that Triple interaction between drought stress, salicylic acid and Cultivars on all traits was significant. By increasing drought stress photosynthetic pigments, number of grains per spike, thousand seed weight and seed yield was significantly decreased while the use of salicylic acid in this situation improve these traits. Proline content, soluble proteins and soluble carbohydrates were ascending with increasing severity of drought stress, that this trend except in the case of proline, by use of salicylic acid continued and improved. Generally, it seems that application of salicylic acid under drought stress by improving the plants' physiological processes, while increasing plant resistance, lead to greater economic performance.