تأثير مقادير نيتروژن و تلقيح بذر با باكتري‌هاي افزاينده رشد گياه بر وزن دانه در بوته، محتواي كلروفيل و كارآيي مصرف كود تريتيكاله

Effects of Nitrogen Rates and Seed Inoculation with Plant Growth Promoting Rhizobacteria (PGPR) on Grain Weight Per Plant, Chlorophyll Content and Fertilizer Use Effeciency of Triticale

به‌منظور بررسي تأثير مقادير نيتروژن و تلقيح بذر با باكتري‌هاي محرك رشد بر وزن دانه در بوته، محتواي كلروفيل و كارآيي مصرف كود تريتيكاله، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در گلخانه پژوهشي دانشگاه محقق اردبيلي در سال 1390 انجام گرديد. تيمارها مقادير كود نيتروژنه (صفر،80، 160و240 كيلوگرم در هكتار) از منبع اوره و تلقيح بذر با باكتري‌هاي افزاينده رشد ( تلقيح بذر با آزوسپيريلوم ليپوفروم استرين OF، سودوموناس پوتيدا سويه‌هاي 41 و 9 و عدم تلقيح بذر به‌عنوان شاهد) بودند. نتايج نشان داد كه تلقيح بذر با باكتري‌هاي افزاينده رشد و مقادير كود نيتروژن تأثير معني‌داري بر وزن دانه در بوته، تعداد دانه در سنبله، طول سنبله، وزن صد دانه، شاخص برداشت، درصد پروتئين دانه و ديگر صفات مورد بررسي داشت. افزايش كود نيتروژن، درصد پروتئين دانه را افزايش داد. بيشترين درصد پروتئين دانه (24/11) در تلقيح بذر با سودوموناس سويه 9 به‌دست آمد. مقايسه ميانگين تلقيح بذر با باكتري هاي افزاينده رشد در مقادير كود نيتروژنه نشان داد كه وزن دانه در بوته در تلقيح بذر با آزوسپريلوم ليپوفروم در مصرف160 كيلوگرم نيتروژن در هكتار بيشتر از كاربرد 240 كيلوگرم كود نيتروژنه درحالت عدم‌تلقيح بذر با باكتري بود. بالاترين كارآيي مصرف كود در تركيب تيماري 80N × تلقيح بذر با باكتري آزوسپيريلوم ليپوفروم به‌دست آمد. به نظر مي‌رسد به‌منظور افزايش وزن دانه در بوته و ديگر خصوصيات زراعي، مي‌توان پيشنهاد نمود كه تلقيح بذر تريتيكاله با آزوسپريلوم در مصرف 160 كيلوگرم كود نيتروژنه در هكتار به‌كار برده شود.

In order to study of nitrogen rates and seed inoculation with plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) on grain weight per plant, chlorophyll content and fertilizer use effeciency of triticale, a factorial experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications in research greenhouse University of Mohaghegh Ardabili in 2011. Factors were: nitrogen fertilizer rates (0, 80,160 and 240 kg N ha-1) as urea and seed inoculation with PGPR containing, (without inoculation as control, seed inoculation with Azospirillum lipoferum strain OF, Psedomunas putida strains 41 and 9. Results indicated that nitrogen rates and seed inoculation with PGPR had significant effects on grain weight, number of grains per spike, spike length, grain 100 weight, harvest index and grain protein percentage and the other traits. Increasing N fertilization increased grain protein percentage. Maximum of grain protein was obtained in seed inoculation with Psedomunas strain 9.Means comparison of seed inoculation with PGPR× nitrogen rates showed that grain weight at seed inculation with Azospirillum lipoferum× 160 kg N ha-1 was more than application of 240 kg N ha-1× no seed inoculation. Maximum of nitrogen use efficiency was obtained at application of 80 kg N ha-1 in seed inoculation with Azospirillum lipoferum. It seems that in order to increasing of grain weight per plant, and some agronomic traits can be suggested that seed inoculation of triticale be applied with Azospirillum lipoferum× application of 160 kg N ha-1.