شناسايي عوامل بازدارنده جوانهزني بذرهاي باريجه (Ferula gummosa) و اثر بازدارندگي عصاره آن روي جوانهزني و رشد علفهاي هرز تاجخروس و جو وحشي

Identification of Galbanum (Ferula gummosa) Seed Germination Inhibitor Factors and Inhibitory Effect of Galbanum Seed Extract on Germination and Growth of Amaranth and Wild Barley Weeds

به منظور بررسي مكانيسم خواب و نيز بالا بردن درصد و سرعت جوانه‌زني بذرهاي گياه باريجه ابتدا اقدام به كاشت جنين باريجه در محيط موراشيك و اسكوگ گرديد. همچنين عامل‌هاي محيطي (نور، تاريكي و دماي 8، 20 و متناوب 8 و 20 درجه سانتي گراد)، هورمون جيبرليك اسيد و حذف پوسته بذر روي جوانه‌زني بذر باريجه مورد آزمايش قرار گرفتند. در آزمايش ديگري عصاره آبي بذر باريجه روي رشد و جوانه‌زني علف‌هاي هرز تاج‌خروس و جو وحشي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه 95% جنين‌هاي باريجه در محيط كشت موراشيك و اسكوگ به خوبي رشد مي‌كنند و برداشتن پوسته باريجه و دماي پايين (8 درجه سانتي گراد) تاثير معني‌داري در افزايش درصد و سرعت جوانه‌زني دارند. به طوري كه 77% بذرهاي بدون پوسته در دماي 8 درجه سانتي گراد جوانه زدند. تاثير پيش‌تيمار هورمون جيبرليك اسيد بر جوانه‌زني معني‌دار نبود اما سرعت جوانه زني بذرها را افزايش داد و تيمار تاريكي تاثيري در جوانه‌زني باريجه نداشت. همچنين نتايج نشان داد كه عصاره آبي بذر باريجه در غلظت‌هاي مختلف خاصيت بازدارندگي قوي روي رشد و جوانه‌زني علف‌هاي هرز مورد بررسي دارد. در مجموع نتايج بدست آمده نشان داد كه خواب در گياه باريجه در اثر دو عامل فيزيولوژيك دروني و خواب شيميايي (مواد بازدارنده) است كه دماهاي پايين باعث غلبه بر عوامل فيزيولوژيك دروني شده و برداشتن پوسته باعث حذف نسبي خواب شيميايي مي-شود. تأثير بازدارندگي عصاره بذر باريجه روي رشد و جوانه‌زني علف‌هاي هرز تاج‌خروس و جو وحشي نيز وجود مواد بازدارنده در بذرهاي باريجه را تأييد مي‌كند.

To study themechanism of seed dormancy and increasing seed germination percentage and rate in galbanum, embryo, seeds with removed seed coat and intact seeds of this plant were firstly cultivated on MS medium. In the second experiment, the effect of some environmental factors (light and darkness, different temperatures including 8°C, 20°C and alternative temperature of 8°C and 20°C), GA3 and removed seed coat were studied on seed germination of galbanum. In the third experiment the effect of aqueous extract of galbanum seed were studied on seed germination and growth of Amaranth and Wild barley. On the basis of results, 95% of galbanum embryos were grown on MS medium normally. Low temperature (8°C) and removing seed coat had significant effects on seed germination percentage and seed germination rate of galbanum, so that seeds with removed seed coat were germinated 77% at 8°C temperature. Pretreatment of seeds with GA3 had no significant effect on seed germination percentage but increased seed germination rate. Also, darkness treatment had no effect on seed germination of galbanum. All different concentrations (2.5%, 5% and 10%) of galbanum seed aqueous extract had significant inhibitor effect on the seed germination and growth of amaranth and wild barley. Results showed that galbanum seed dormancy could be studied in two plant, physiological dormancy that can be removed by low temperature and chemical dormancy which can be overcomed by removing seeds coat.