اثر سطوح مختلف نيتروژن و تراكم كاشت بر جذب عناصر غذايي نيتروژن، فسفر و پتاسيم و كارآيي مصرف و جذب نيتروژن در ميوه گياه زيره سبز

The Effects of Different Levels of Nitrogen and Plant Density on Nitrogen, Phosphorus and Potassium Uptake, Nitrogen Use and Uptake Efficiency in Cumin (Cuminum cyminum) Fruit

به­منظور تعيين اثر سطوح مختلف نيتروژن و تراكم كاشت بر ميزان جذب عناصر غذايي نيتروژن ، فسفر و پتاسيم و كارآيي مصرف و جذب نيتروژن در ميوه زيره سبز (L. Cuminum cyminum)، آزمايشي فاكتوريل در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي با 3 تراكم كاشت (80، 100، 120 بوته در مترمربع)، 4 سطح كود نيتروژن (صفر، 50، 100، 150 كيلوگرم در هكتار) و 3 تكرار در مرزعه آموزشي هنرستان كشاورزي نسر واقع در جلگه رخ شهرستان تربت حيدريه در منطقه شمال شرق كشور در سال زراعي 92-1391 اجرا گرديد. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه اثر متقابل نيتروژن و تراكم كاشت بر درصد فسفر و پتاسيم در سطح احتمال 1 درصد معني­دار شد، اما اثر معني­داري بر درصد نيتروژن، كارآيي مصرف و جذب آن نداشت. بر اساس نتايج مقايسه ميانگين­ها حداكثر جذب نيتروژن، فسفر و پتاسيم در تراكم كاشت 100 بوته در مترمربع همراه با كاربرد 150 كيلوگرم در هكتار كود نيتروژن حاصل شد. علاوه بر اين بيشترين كارآيي مصرف و جذب نيتروژن به ترتيب در تيمارهاي 50 كيلوگرم كود نيتروژن در هكتار و تراكم كشت 120بوته در مترمربع مشاهده شد. به­طوركلي نتايج حاصل از تحقيق نشان داد با كاهش تراكم كاشت به دليل رقابت كمتر در بين گياهان براي به­دست آوردن مواد غذايي مورد نياز آنها جذب پتاسيم، نيتروژن و فسفر نيز بيشتر شد، هرچند اثر مشابهي بر روي كارآيي مصرف و جذب نيتروژن نداشت.

In order to investigate the effects of different levels of nitrogen and plant density on the uptake of nitrogen, phosphorus and potassium, nitrogen use and uptake efficiency in Cuminum cyminum fruits, a factorial experiment based on randomized complete blocks design with three plant densities, four nitrogen levels and three replications at field experimental of Nasar conservatory in Golge Rokh Torbat Heydarei was conducted. The results of this study showed that interaction effects between nitrogen fertilizer and plant density had significant effect (P≤ 0.01) on potassium and phosphorus percentage, but there were no significant effect on nitrogen percentage, use and uptake efficiency. According to the results of mean comparison, maximum uptake of N, P and K were obtained at 100 plant/m2 with 150 kg/ha N application. Furthermore, the highest nitrogen use and uptake efficiency were obtained from 50 kg/ha and 120 plant/m2,respectively. In conclusion, the results of this study showed that with decreasing plant density, potassium, nitrogen and phosphorus uptake were increased, due to the low competition among the plants for obtaining their required nutrients. Although the same effect on use and uptake efficiency were not observed.