بررسي موانع كاربست و نهادينه سازي پزشكي مبتني بر شواهد در بخش هاي باليني از ديدگاه دستياران و متخصصين باليني

The Review of Barriers to Implementation and Institutionalization of Evidence-Based Medicine in Clinical Wards from Residents and Clinical Attending Attending Physicians Viewpoints

در سال‌هاي اخير تلاش‌هاي بسياري در آموزش و توسعه پزشكي مبتني بر شواهد در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي به انجام رسيده است. تحقيقات گواه بر آن است كه آموزش و توانمندسازي دستياران باليني، دانشجويان پزشكي و پزشكان عمومي به شيوه هاي مختلفي در كشورمان و در دانشگاه هاي دنيا در حال اجراست اما به رغم تاثيرات مثبتي كه اين آموزشها برافزايش دانش، مهارت و نگرش فراگيران داشته است، در برخي موارد اين دوره ها نتوانسته است تاثيرات ماندگاري بر رفتار و عملكرد دانشجويان، دستياران و پزشكان ايجاد نمايد. تحقيق حاضر با هدف بررسي موانع كاربست و نهادينه سازي پزشكي مبتني بر شواهد در بخش هاي باليني انجام شده است. مواد و روش ها: تحقيق حاضر با رويكرد كيفي و با استفاده از تحليل محتواي ديدگاه دستياران باليني شركت كننده در دوره هاي آموزشي EBM و خبرگان آموزش پزشكي انجام شده است. ابتدا با استفاده از يك پرسشنامه 6 سوالي وضعيت موجود كاربست EBM شناسايي شد و سپس دلايل عدم كاربست آموخته هاي علمي در محيط هاي واقعي از طريق طرح سوال كيفي بررسي گرديد. در مورد گروه متخصصين باليني، با روش گروه كانوني نظرات 10 نفر از اساتيد خبره باليني كه دوره هاي آموزش پزشكي و نيز EBM را گذرانده بودند گردآوري و تحليل شد. نتايج با استفاده از تحليل محتواي كمي و كيفي به صورت كدگذاري باز و مقوله بندي، طبقه بندي گرديد. نتايج: بعد از تحليل ديدگاه‌هاي تشريحي و باز دستياران و اعضاي هيات علمي، موانع كاربست پزشكي مبتني بر شواهد در محيط‌هاي باليني از ديدگاه دستياران در31 گويه دسته‌بندي شد كه به 7 مؤلفه اصلي حجم كاري، امكانات و تسهيلات، كميّت و كيفيت آموزش، پيگيري و پاسخگويي، نگرش‌ حاكم بر محيط‌هاي باليني، موانع مرتبط با اعضاي هيات علمي و موانع مربوط به دستياران دسته بندي گرديد. خلاصه ديدگاه 10 نفر از متخصصين باليني نيز شامل 19 گويه و 5 مؤلفه بدست آمد. نتيجه گيري: توسعه و نهادينه شدن پزشكي مبتني بر شواهد بيش از هر عامل ديگر از نگرش‌هاي حاكم بر محيط و باور افراد تاثير مي‌پذيرد. اما ايجاد و تقويت اين رويكرد مستلزم تامين سخت‌افزارها، قوانين، حمايت‌هاي مديران، آموزش و توانمند سازي و احساس‌مسئوليت پذيري و پاسخگويي است كه مجموعه اين عوامل مي تواند زمينه كاربست پزشكي مبتني بر شواهد در بخشهاي باليني رافراهم آورد.

Background and Objective: In recent years, many efforts are made in education and development of evidence-based medicine at medical sciences universities. Many different methods are used in training and empowering clinical assistants, medical students and general practitioners in Iran and other countries, but despite their positive effects on increasing knowledge, skills, and attitudes of learners there are not notable and sustainable effects on evidence‑based medicine establishment. The present study aimed to investigate the barriers to implementation and institutionalization of evidence-based medicine in clinical wards. Materials and Methods: This study was a qualitative approach using content analysis of clinical assistants and medical education experts’ viewpoints who participated in EBM courses. The current status of EBM implementation was determined using a questionnaire and then experts were asked to mention the barriers of applying the EBM in real environments. The viewpoints of a group of experts consisted of 10 clinical faculty members and clinical assistants who participated in focus group study were classified by quantitative and qualitative content analysis. Results: After analyzing the residents and faculty members' viewpoints, barriers to implementation of evidence-based medicine in clinical settings from their perspective were classified into 31 items and 7 components included facilities, quality of training, tracking and accountability, clinical environment, and factors related to faculty members and clinical assistants. A summary of 10 faculty members' viewpoints was classified into19 items and 5 factors. Conclusion: The development and institutionalization of evidence-based medicine is affected by environmental and individuals attitudes in clinical wards. However, developing this approach requires ameliorating hardware facilities, rules, management support, education and empowerment, responsibility and accountability which also affect one another.