نقش واسطه اي كنترل عواطف در رابطه بين كاركردهاي اجرايي شناختي و خودكارآمدي درد در بيماران دياليزي

The Mediating Role of Emotion Control in the Relationship between Executive-Cognitive Functions and Pain-self Efficacy of Dialysis Patients

پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش توانايي بيماران در فهم، ابراز و كنترل عواطف در رابطه بين كاركرهاي اجرايي شناختي و باور بيمار به توانايي هايش علي رغم درد تحت عنوان خودكارآمدي درد انجام شد. روش كار روش پژوهش حاضر از نوع همبستگي بود كه در آن 115 بيمار تحت درمان با همودياليز، به شيوه نمونه گيري در دسترس، از سه مركز درماني دياليز استان قم در سال 95-94 انتخاب شدند. اين افراد مقياس هاي كنترل عواطف، خودكارآمدي درد و كاركردهاي اجرايي شناختي را تكميل كردند. داده هاي به دست آمده با محاسبه ضريب همبستگي پيرسون و تحليل مسير مورد تحليل قرار گرفت. يافته ها نتايج نشان داد بين خودكارآمدي درد و كاركردهاي اجرايي شناختي به عنوان يك متغير مكنون رابطه همبستگي وجود دارد. اثر كاركردهاي اجرايي شناختي بر كنترل عواطف مستقيم و معني دار است. نمره كل كنترل عواطف با نمره حافظه عددي مستقيم و گنجينه لغات رابطه معني داري دارد. كنترل عواطف بر خودكارآمدي درد اثر مستقيم و معني دار دارد. اثر مستقيم و غيرمستقيم كاركردهاي اجرايي شناختي بر خودكارآمدي درد مثبت و معني دار است. خودكارآمدي درد با نمره كل كنترل عواطف رابطه منفي و معني دار دارد (0/391 = r). متغير خودكارآمدي درد با زيرمقياس هاي خشم و خلق افسرده (از زير مقياس هاي كنترل عواطف) رابطه منفي و معني داري دارد. نتيجه گيري نتايج اين مطالعه اهميت كنترل عواطف به عنوان متغير واسطه اي ميان كاركردهاي اجرايي شناختي و خودكارآمدي درد را مورد تاييد قرار مي دهد. بنابراين بكارگيري برنامه هاي توان بخشي شناختي و افزايش آگاهي بيماران دياليزي از عواطف خود مي تواند در رشد عواطف مثبت و خودكارآمدي بالاتر در اين بيماران موثر واقع شود.

The present study was conducted to investigate the effect of patients' ability to comprehend, express and control emotions in the relationship between cognitive executive functions and patients’ belief in their abilities regardless of pain called pain self-efficacy. Methods This study was a correlational one, in which 115 patients undergoing hemodialysis were selected through convenience sampling from three dialysis centers in Qom province from 2016 to 2017. The subjects completed emotion control, pain self-efficacy and cognitive executive functions scales. Data were analyzed by calculating Pearson correlation coefficient, multiple regression and path analysis. Results The results showed that there is a correlation between pain self-efficacy and cognitive executive functions as a latent variable. There is a direct significant relationship between cognitive executive functions and emotion control. The total score of emotion control has a meaningful relationship with numerical memory score and vocabulary range. Emotion control has a direct and significant effect on pain self-efficacy. The direct and indirect effects of cognitive executive functions on self-efficacy are positive and significant. Pain self-efficacy has a negative and significant relationship with the total score of emotion control (r = 0.339). The pain self-efficacy variable has a negative and significant relationship with the subscales of anger and depressed mood (one of the subscales of emotion control). Conclusions The results of this study confirm the importance of emotion control as a mediator variable between cognitive executive functions and pain self-efficacy. As a result, using cognitive rehabilitation programs and increased awareness of dialysis patients regarding their emotions can contribute to the development of positive emotions and higher self-efficacy in these patients.