الگويي براي دسته‌بندي و مطالعه عوامل موثر بر موفقيت شبكه هاي همكاري بين المللي

ايجاد و توسعه شبكه‌هاي همكاري در دهه‌هاي اخير به يكي از راهبردهاي كليدي براي توسعه علم، فناوري و نوآوري تبديل شده و از اين‌رو شناخت عوامل مؤثر بر موفقيت و شكست اين شبكه‌ها مورد توجه مديران و سياست‌گذاران اين حوزه قرار گرفته است. در اين مقاله، عوامل مؤثر بر موفقيت شبكه‌هاي منطقه‌اي/بين‌المللي با مطالعه 4 مورد از شبكه‌هاي علم و فناوري كشورهاي اسلامي كه زير نظر كميته دائمي علم و فناوري سازمان همكاري اسلامي (كامستك) و به ميزباني ايران ايجاد شده‌اند، مورد بررسي قرار گرفتند. در اين راستا، در قالب يك بررسي كيفي، از ابزارهاي مختلف از جمله مصاحبه با خبرگان اين شبكه‌ها و پرسشنامه‌هاي كيفي استفاده گرديد. در اين پژوهش، مهم‌ترين عوامل تاثيرگذار بر موفقيت و شكست شبكه‌هاي همكاري بين‌المللي، شناسايي شدند. سپس يافته‌ها، در قالب يك مدل مفهومي مشتمل بر 6 دسته و در دو بُعد دروني (ويژگي‌هاي مديريت شبكه، الزامات اعضاي شبكه، نحوه شكل‌گيري و رشد شبكه و تعاملات درون شبكه) و بيروني (ويژگي‌هاي سازمان مؤسس شبكه و الزامات بين‌المللي براي فعاليت شبكه) ارائه شدند. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه علاوه بر عوامل عمومي مربوط به همه شبكه‌ها، هر شبكه با توجه به فضاي بين‌المللي و شرايط خاص حاكم بر حوزه فعاليت آن شبكه در كشورهاي اسلامي، با تعدادي از عوامل ويژه روبرو است كه بايد شناسايي شده و مورد توجه قرار گيرند.

Collaborative networks have been considered as a key policy tool in the last decades in the field of science and technology. Therefore S&T policymakers and officials needed to know the measures affecting the success and failure of these networks. Four inter-Islamic S&T networks -established under the umbrella of S&T standing committee (COMSTECH) of Organization for Islamic Cooperation (OIC) - were the cases of this study. Conducting a qualitative inquiry and using multiple-case study method, we collected related data adequately from in-depth interviews with key informants, observation, and archived documents. In this research, 24 success factors of regional/ international S&T collaborative networks were identified and categorized through developing a conceptual model. These factors divided to two main endogenous and exogenous groups. The results reveals that besides the general success factors of networks, there are some specific factors playing important role in each network that need to be addressed.