تاثير مديريت بقايا و سطوح كودي نيتروژن بر تجمع نيترات باقيمانده خاك و عملكرد ذرت در روش بي خاك ورزي

مديريت بقاياي گياهي و بهينه­سازي كوددهي نيتروژن از فاكتورهاي مهم در پايداري سيستم­هاي بي­خاك­ورزي هستند. به­منظور ارزيابي تأثير روش­هاي مديريت بقاياي زراعي و مقادير مختلف كود نيتروژن بر تجمع نيتروژن نيتراتي خاك در پايان فصل رشد، جذب نيتروژن و عملكرد ذرت در روش بي­خاك­ورزي، اين مطالعه مزرعه­اي انجام شد. اين پژوهش با استفاده از آزمايش كرت­هاي خرد­شده در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي داراب اجرا شد. مديريت بقاياي گياهي به­عنوان كرت اصلي در سه سطح باقي­گذاشتن بقايا (R.M1)، بيرون ­بردن بقايا (R.M2)، و خرد ­كردن بقاياي گياهي با ساقه خردكن (R.M3) و مقادير مختلف كود نيتروژنه به­عنوان كرت فرعي در چهار سطح 150 (N1)­، 200 (N2)­،250 (N3) و300 (N4) كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار در نظر گرفته شد. در هر يك از كرت­هاي آزمايشي، مقدار و اندازۀبقايايگياهي ايستاده و خوابيده، مقدار نيتروژن نيتراتي باقيمانده در خاك بعد از برداشت ذرت،و ميزان نيتروژن جذب­شده توسط دانه اندازه­گيري شد. نتايج نشان مي­دهد كه روش­هاي مختلف مديريت بقايا و سطوح كودي نيتروژن تأثير معني­داري بر نيتروژن نيتراتي باقيمانده در خاك و جذب نيتروژن توسط دانه دارد. تيمار R.M2باعث تجمع بيشترين مقدار نيتروژن نيتراتي در خاك شده است؛ كمترين ميزان نيتروژن نيتراتي در R.M3 مشاهده شده است. تأثير متقابل N3 × R.M2 نسبت به N4 × R.M2موجب كاهش تجمع نيتروژن نيتراتي به­ميزان 2/27 درصد شده است. نتايج پژوهش همچنين آشكار مي­سازد كه جذب نيتروژن توسط دانه در تيمارهاي R.M3و R.M1در مقايسه با تيمار R.M2، به­ترتيب 5/4 و 4/9 درصد كمتر است. يافته­هاي اين بررسي نشان مي­دهد كه به­كارگيري سيستم N3 × R.M3 نسبت به كاربرد جداگانۀ آنها (R.M3 يا N3)، تأثير بيشتري در افزايش عملكرد محصول و جذب نيتروژن توسط دانه دارد.

Residue management and optimizing nitrogen fertilization are important factors in sustainable no tillage systems. A field study was conducted to evaluate the consequence of different residue methods and fertilizer levels of nitrogen on grain nitrogen uptake, accumulation of soil nitrate residual and corn yield under no till system. The experimental design was a randomized complete block with spit-plot arranged in three replications. The residue management systems consisted of three levels of leaving the residues (R.M1), removing residues from field (R.M2) and chopping and leaving the residues on the field (R.M3) as the main plot and four rates of N fertilizer as the subplots which included of: 150, 200, 250 and 300 kg N ha-1. The results showed that different residue managements and N fertilizer rates had a significant effect on soil nitrate accumulation and grain nitrogen uptake. The maximum accumulation of soil nitrate was observed for the R.M2treatment and the minimum soil nitrate residualoccurred for the R.M3.The R.M2 × N3 interaction reduced residual soil nitrate by 27.2% compared to R.M2 × N4 treatment. The findings revealed that R.M3 and R.M1 treatments reduced grain N uptake by 4.5% and 9.4% compared to R.M2, respectively. The results of this study revealed that R.M3× N3 interaction had a greater impact on crop yield and grain N uptake than when R.M3 or N3 treatment was used alone.