اثر مواد جاذب رطوبت روي برخي صفات زراعي و پروتئين دانه گندم در شرايط تنش كمبود آب

Effect of Water Absorbent Materials on some Agronomic Traits and Seed Protein of Wheat Under Water Deficit Stress

به‌منظور بررسي اثر تنش آبي و مصرف مواد جاذب رطوبت مانند كود دامي، زئوليت و بنتونيت روي برخي ويژگي‌هاي زراعي و پروتئين دانه گندم رقم الوند، آزمايشي به‌صورت اسپليت پلات در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 90-1389 انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل آبياري در سه سطح 100، 85 و70 درصد نياز آبي گياه بودند كه در كرت‌هاي اصلي اعمال شدند و مواد جاذب رطوبت در شش سطح شامل شاهد، 30 تن كود دامي در هكتار، 15 تن كود دامي + 4 تن زئوليت در هكتار، 15 كود دامي تن + 2 تن بنتونيت در هكتار، 4 تن زئوليت + 2 تن بنتونيت در هكتار و 15 تن كود دامي + 4 تن زئوليت + 2 تن بنتونيت در هكتار بودند كه در كرت‌هاي فرعي مصرف شدند. اثرات متقابل تيمار مواد جاذب رطوبت و آبياري باعث كاهش معني‌دار شاخص برداشت و تعداد خوشه در مترمربع در سطح يك درصد شد. هم‌چنين نتايج نشان داد كه بيش‌ترين مقدار پروتئين به تيمار آبياري براساس70 درصد نياز آبي گياه با ميانگين 44/15 درصد و كم‌ترين آن به تيمار آبياري شاهد با ميانگين 58/13 درصد اختصاص داشت. بيش‌ترين و كم‌ترين عملكرد دانه به‌ترتيب با ميانگين 6590 و 3500 كيلوگرم در هكتار مربوط به تركيب آبياري شاهد + 15 تن كود دامي + 4 تن زئوليت در هكتار و تركيب آبياري 70 درصد نياز آبي گياه + 15 تن كود دامي بود.

In order to evaluate the effect of water stress and water absorbent materials on some agronomic traits and seed protein of Alvand wheat, this study was carried out in the field of Islamic Azad University, Arak branch in 2010- 2011. A split-plot arrangement of treatment in a randomized complete block design with three replications was used. The experiment consisted of three irrigation treatments (100%, 85% and 70% of plant water requirement) that applied in the main plot and water absorbent materials on six levels (controls, 30 tons animal manure per hectare, 15 tons animal manure + 4 tons zeolite per hectare, 15 tons animal manure per hectare + 2 tons bentonite per hectare, 4 tons zeolite per hectare + 2 tons bentonite per hectare and 15 tons animal manure per hectare + 2 tons bentonite per hectare + 4 tons zeolite per hectare that used in the sub plots. Results showed that the highest grain protein content obtained from 70% irrigation with average of 15.44 percent and lowest protein content was determined in normal irrigation treatment with average of 13.58 percent. The maximum and minimum grain yield with the average of 6590 and 3500 kg ha-1 were related to the combination of normal irrigation + 15 tons animal manure + 4 tons zeolite per hectare and 70% irrigation + 15 tons animal manure per hectare, respectively.