عدالت و سياست‌گذاري تنوع قومي در جمهوري اسلامي ايران؛ جايگاه و دلالت‌ها

Justice and Policy of Ethnic Diversity in the Islamic Republic of Iran, Position and Implications

تنوع قومي در هر كشوري نيازمند سياست‌گذاري متناسب با مباني نظام سياسي و وضعيت تنوع در آن كشور است و ايران از جمله كشورهاي داراي تنوع قومي محسوب مي‌‌شود. عدالت در نظام جمهوري اسلامي ايران يك گفتمان اساسي و عامل مشروعيت‌بخش به‌شمار مي‌رود و بايد سياست‌گذاري بر مبناي آن انجام شود. بنابراين، عدالت در سياست‌گذاري تنوع قومي در اين كشور، هم داراي جايگاه و اهميت است و هم دلالت‌هايي را به‌جاي مي‌گذارد. اين مقاله با روش اسنادي و با بهره‌گيري از منابع و اسناد موجود، ضمن انتخاب رويكرد و تعريف عدالت در آن، به وضع اشياء در مواضع خودشان به عنوان چارچوب نظري مختار، به بررسي جايگاه و اهميت عدالت در سياست‌گذاري تنوع قومي از سه منظر مي‌پردازد؛ اول، از جنبه نظري كه با ارائه تئوري‌ها به تبيين رابطه عدالت و بروز بحران‌هاي قومي مي‌پردازند. دوم، از جنيه عيني و ميداني به نتايج پيمايش‌‌هايي اشاره دارد كه جايگاه عدالت را در سياست‌گذاري تنوع قومي نشان مي‌دهد و سوم، از جنبه جايگاه عدالت در اسناد بالادستي مرتبط با حوزه قومي. ميزان حجم اين پرداختن به اين موضوع نشان از اهميت بحث عدالت در سياست‌گذاري دارد. در گام بعد نيز دلالت‌هاي اتخاذ رويكرد عادلانه در سياست‌گذاري تنوع قومي در جمهوري اسلامي ايران استخراج شده است. بررسي‌ها و مطالعات نشان مي‌دهد دلالت‌هاي اصولي، هدفي، فرآيندي، سياستي و ساختاري از اتخاذ رويكرد عادلانه در سياست‌گذاري تنوع قومي نشئت مي‌گيرند.

Ethnic diversity in any country requires policy-making in proportion to the foundations of the political system and the diversity situation in that country. Iran is also one of the countries with ethnic diversity. Justice in the Islamic Republic of Iran is a fundamental discourse and a legitimate factor that should be based on that policy. Therefore, justice in the policy of ethnic diversity is important and has implications as well. In this article, while selecting the approach and definition of justice as the practice of assigning the appropriate position for each object, the status and importance of justice in the policy of ethnic diversity in the Islamic Republic of Iran has been considered both theoretically and practically. In the next step, the implications of adopting a just approach to ethnic diversity policy in the Islamic Republic of Iran have been extracted. Studies and reviews show that the principal, purposeful, process, political and structural implications are derived from the adoption of a just approach to the policy of ethnic diversity.