مدل روابط حس انسجام، خوددلسوزي و عملكرد تحصيلي دانشجويان: نقش واسطه‌اي هوش شخصي

Modeling the Correlations between Students’ Sense of Coherence, Self-Compassion and Academic Performance: The Mediating Role of Personal Intelligence

قدمه: عوامل شخصيتي در محيط‌هاي دانشگاهي كه از لحاظ فشار تحصيلي از شدت بالايي برخوردار هستند، باعث افزايش يا كاهش سازگاري دانشجويان شده و عملكرد تحصيلي آنان را تحت تأثير قرار ميدهد. لذا پژوهش با هدف ارائه مدل پيش‌بيني عملكرد تحصيلي براساس حس انسجام، خوددلسوزي و هوش شخصي انجام شد. روش‌ها: دراين پژوهش همبستگي نمونه آماري شامل 260 نفر از دانشجويان علوم پزشكي دانشگاه‌هاي شهرستانهاي بناب و مراغه در سال تحصيلي 94- 1393 بودند كه به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چند مرحله‌اي انتخاب شدند. براي گردآوري داده‌ها از پرسشنامه حس انسجام آنتونوسكي (Antonovsky)، مقياس خوددلسوزي نف (Neff) و پرسشنامه هوش شخصي ماير ((Mayer و همكاران استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون ضريب همبستگي پيرسون، بوت استراپ و سوبل مورد تحليل قرار گرفت. نتايج: اثر مستقيم كنترل‌پذيري (113/0)، معناداري (116/0)، خوددلسوزي (196/0)، شكل دادن مدل‌ها (161/0) و راهنماي انتخاب (299/0) بر روي عملكرد تحصيلي دانشجويان معنادار بود (01/0>P). اما اثر مستقيم خرده مقياس ادراك‌پذيري معنادار نبود. اثر غيرمستقيم معناداري (232/3=t) و دلسوزي (60/1=t) با ميانجي‌گري خرده مقياس شكل دادن مدل‌هاي هوش شخصي و اثر غيرمستقيم كنترل‌پذيري (090/2=t)، معناداري (65/1=t) و خوددلسوزي (777/1=t) با ميانجي‌گري خرده مقياس راهنماي انتخاب هوش شخصي معنادار بود، اما اثر غيرمستقيم ادراك‌پذيري معنادار نبود. در مجموع 38 درصد از واريانس عملكرد تحصيلي از طريق متغيرهاي مدل تبيين شد. نتيجه‌گيري: با توجه به اثر مستقيم و غيرمستقيم حس انسجام، خوددلسوزي و هوش شخصي بر ميزان عملكرد تحصيلي، به نظر مي‌رسد با تقويت هوش شخصي، حس انسجام و خوددلسوزي مي‌توان عملكرد تحصيلي دانشجويان را تقويت كرد.

Introduction: Personality factors in academic settings which are highly intensive in terms of academic pressure may increase or decrease students’ adaptability and affect their academic performance. Therefore, the purpose of this research was to propose a predictive model of academic performance based on sense of coherence, self-compassion and personal intelligence. Methods: This correlational study was performed in 2014-15 academic year on a sample of 260 medical students of Bonab and Maragheh’s universities who were selected by multistage cluster sampling. Antonovsky’s sense of coherence questionnaire, Neff’s self-compassion scale, and Mayer’s personal intelligence questionnaire were used for data collection. Data were analyzed by means of Pearson correlation coefficient, Bootstrap and Sobel test. Results: The direct effects of controllability (0.113), meaningfulness (0.116), self-compassion (0.196), forming the model (0.161), and selection guide (0.299) on students’ academic performance were significant (P<0.01). But the direct effect of the subscale comprehensibility was not significant. The indirect effects of meaningfulness (t=3.232) and self-compassion (t=1.60) with the mediating role of the subscale forming the models of personal intelligence, and the indirect effects of controllability (t=2.090), meaningfulness (t=1.65) and self-compassion (t=1.777) with the mediating role of the subscale selection guide of personal intelligence were significant, but the indirect effect of comprehensibility was not. In total, 38% of the variance of academic performance was explained by the variables of the proposed model. Conclusion: Given the direct and indirect effect of sense of coherence, self-compassion and personal intelligence on the academic performance, it seems that reinforcement of personal intelligence, sense of coherence and self-compassion may enhance students’ academic performance.