مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - نامه به سردبير: استفاده از مصاحبه‌هاي كوتاه چندگانه در ارزيابي صلاحيت داوطلبين دوره دكتراي تخصصي

چكيده فارسي :

كي از ابتكاراتي كه جديدا جهت داوطلبان شركت در آزمون كشوري پذيرش دانشجوي دكتري تخصصي مطرح شده است استفاده از مصاحبه‌هاي كوتاه چندگانه (MMI: Multiple Mini Interview) به جاي مصاحبه به روش جاري، پانل خبرگان است. براي ارزيابي فراتوانمندي‌هاي متقاضيان تحصيل در دوره‌هاي آموزشي دكتراي تخصصي، در مرحله دوم آزمون (مصاحبه)، اجراي آزمون عادلانه، عيني و ساختارمند ضروري است. سنجش حيطه‌هاي يادگيري دانشجويان مي‌بايست دانشي، عاطفي و رواني حركتي و مهارتي باشد. حيطه دانشي در آزمون‌هاي ورودي PhD با آزمون كتبي چند گزينه‌اي ارزيابي مي‌شود. براي سنجش حيطه‌هاي فراشناختي، كاربردي به بررسي پوشه كار (رزومه) و مصاحبه شفاهي بسنده مي‌گردد. برگزاري مصاحبه به روش جاري پانل خبرگان با چالش‌هاي زيادي توأم بوده است. MMI نوعي مصاحبه است كه از ارزيابي‌هاي مستقل بسيار كوتاه استفاده مي‌شود، عمدتاً به صورت چرخشي است و نمره جمع ايستگاه‌ها محاسبه خواهد شد. اين نوع مصاحبه‌ها بعد از آزمون باليني ساختارمند عيني و در سال 2001 در دانشكده پزشكي دانشگاه مك مستر كانادا شكل گرفت(1و2). در اين آزمون داوطلب معمولاً هشت دقيقه فرصت دارد تا درباره يك موضوع با مصاحبه‌كننده بحث كند و توانايي و ظرفيت خود را براي كار در يك موقعيت چالش برانگيز بين فردي كه توسط فرد ديگري مطرح مي‌شود به نمايش بگذارد يا اين كه كاري را بدون حضور داوطلب ديگري انجام دهد(3). ايستگاه‌ها شامل تصميم‌گيري اخلاقي، تفكر نقادانه، مهارت‌هاي ارتباطي، موضوعات مربوط به مسائل جاري بهداشتي و اجتماعي، ارزيابي حساسيت فرهنگي، بلوغ، كار تيمي، همدلي، قابليت اعتماد و مهارت‌هاي ارتباطي است(1). مثالي براي موارد پيشگفت مي‌تواند مشورت با همكاري باشد كه بعد از رخداد يك رويداد تروريستي از پرواز مي‌ترسد و يا بحث درباره تصميم‌گيري اخلاقي باشد مانند اين كه آيا يك پزشك مي‌تواند بيمار را با يك پلاسبو شناخته شده درمان كند يا نه(3). نمونه ديگري از سؤالات MMI: براي دو دقيقه سؤال زير را بخوانيد و براي هشت دقيقه در باره آن صحبت كنيد" در باره يكي از سرگرمي‌هاي خود در خارج از دانشكده و اين كه چگونه مهارت كسب شده از اين فعاليت به حرفه شما كمك خواهد كرد، بحث كنيد"(1). قبل از شروع هر مصاحبه كوتاه داوطلب سناريو/ سؤالي را دريافت مي‌كند و زمان كوتاهي معمولاً دو دقيقه فرصت دارد تا خود را براي پاسخ به سؤال آماده سازد. وقتي داوطلب وارد اتاق مصاحبه مي‌شود تبادل كوتاهي با مصاحبه‌گر/ ارزياب دارد (حدود هشت دقيقه). به آزمون‌گر دو دقيقه فرصت داده مي‌شود تا نمره داوطلب را محاسبه نمايد در حالي كه آزمون شونده براي ايستگاه بعدي آماده مي‌شود. اين الگو در چند چرخش تكرار مي‌شود. مدت هر مصاحبه حدود دو ساعت است(1). از اين روش در رشته‌هاي مختلف از قبيل پزشكي، پرستاري، داروسازي، حرفه‌هاي بهداشتي و با اهداف متنوعي مانند سنجش صلاحيت‌ها و توانمندي‌هاي داوطلبين براي ورود به دانشكده، قدرت پيش‌بيني‌كنندگي موفقيت آموزشي استفاده شده است(2تا5). برخي از شواهد حاكي از آن است كه MMI نسبت به مصاحبه‌هاي سنتي ابزار ارزيابي قابل اطمينان‌تر و معتبرتري است(6). نتايج يك مطالعه طولي روي دانشجويان پرستاري نشان داد در مصاحبه‌هاي كوتاه چندگانه، مؤلفه‌هاي جمعيت‌شناختي؛ سن، جنس، مليت و محل تحصيل در دوره دبيرستان داوطلبين اثر تورش ايجاد نكرده است(7). اگر بر اين باور هستيم كه آزمون مرحله دوم دكتراي تخصصي سهم منحصر به فردي از فرايند پذيرش دارد و سرنوشت‌ساز است، بنابراين بايستي مقبوليت، روايي و پايايي مصاحبه‌ها افزايش يابد. مصاحبه‌هاي كوتاه چندگانه (MMI) يك روش بسيار ساختارمند انتخاب دانشجو است و انتظار مي‌رود با به كارگيري اين روش عدالت آموزشي در مصاحبه‌هاي آزمون‌هاي كشوري در مقاطع تحصيلات تكميلي نيز محقق شود.