بررسي نقشگرايانة تجربه‌هاي عرفاني در رؤيانوشت‌هاي شهودي كشف‌الاسرار و مكاشفات‌الانوار «زندگي‌نامة خودنوشت شهودي روزبهان بقلي»

Investigating the Functional Grammar of Mystical Experiences in Intuitive Dreams of Kashf Al-Asrar Wa Mukashafat Al-Anwar in “Ruzbihan Baqli Intuitive Autobiography”

پژوهش حاضر با روشي توصيفي – تحليلي و تكيه بر رويكرد نقشگرايي هليدي در زمينة ارتباط بافت موقعيتي و بافت متن، به مطالعة گفتمان مكاشفة عياني در مراحل مختلف تجربيات عرفاني روزبهان بقلي پرداخته است. «كشف­الاسرار و مكاشفات­الانوار» زندگي­نامة خودنوشت روزبهان بقلي است كه محتواي آن براساس «شيوة بازگويي، بدون دغدغة انتقال ذهنيت به مخاطب»، شكل گرفته است. روزبهاني بقلي در جايگاه تجربه­گر، با ترجيح مشاهده بر ساير مراتب كشف، سعي در بازگويي تجربيات و رؤياهاي شهودي خود دارد كه اغلب آن­ها براساس «تجلي ذات و صفات خداوند» از طريق «التباس» مطرح شده­اند. وي در هر يك از تجربيات عرفاني خود كه در حالات مختلفي اعم از «بيداري، حالتي بين خواب و بيداري و خواب» شكل گرفته­اند، با توجه به استعداد روحي خود و ديدگاه و رابطه­اي كه نسبت به هر يك از مشاركان دارد، حالات عاطفي خاصي از قبيل قبض، سرگشتگي، حيرت، بسط، وجد و سكر را تجربه كرده است. در ساختار متني گفتمان مكاشفة اين اثر كه بر بازگويي سه تجربة عرفاني «خطاب، تجلي و معراج» تمركز دارد، مشخصة اصلي تجربيات «توصيف­ناپذيري»، «حالت انفعالي» و «زودگذري» است. سير مشخص فرآيندهاي زباني در مراحل مختلف مكاشفه از «مادي» به «ذهني» در جهت تببين سير صعودي سالك از مقام «طلب» به مقام «فنا» بكار رفته است. در تمام تجربيات افزودة موقعيت «مكان» بيشترين بسامد را دارد و در هر تجربه مخاطب با فضاي متفاوتي روبرو مي­شود. هنگامي كه هر يك از مكان­ها تغيير مي­كند، شرايط و ويژگي‌هاي حاكم بر تجربه نيز متفاوت مي­شود. نويسنده در توصيف مكان­هايي كه مربوط به حالات ابتدايي مكاشفه هستند، دقت بيشتري دارد؛ اما مكان­هاي وقوع مراحل پاياني مكاشفه را تحت غلبة حالات عرفاني نمي‌تواند با دقت چنداني توصيف كند. روزبهان از طريق كاربرد پياپي عناصر پيراموني، ابهام را در كلام خود از بين مي­برد و باعث خاص كردن و محدود كردن اطلاعات مورد نظر خود مي­شود. وي از اين طريق، فضاي حاكم بر تجربيات خود را به وضوح براي مخاطب ترسيم مي­كند.

"Kshf‌Alasrar and Mkashfat‌Alanvar" containing Roozbahan intuitive experiences and dreams Baqli during 40 years according to their content Angsht‌Shmar one of Sofia's revelation in the context of Islamic mysticism and ideology It results. The paper attempts to approach and rely on the votes Holliday on communication Nqsh‌Grayanh three elements situational context "scope, character and way of speaking" with the context, the study of discourse in this Zndgy‌Namh Khvdnvsht's view. through the "confusion" have been concentrated. such as the bill "sorrow", perplexity and amazement and development of "ecstasy and Sakar" screw experience the evolution of language processes in line with the syntactic structure of descriptive phrases and questions, express their original works. Key Words: Dreams intuitive, Kshf‌Alasrar and Mkashfat‌Alanvar, confusion, linguistic and syntactic structure of sentences processes, emotional states of expansion and contraction. Analyzing Mystical Experiences in the Intuitive dreams Kshf Alasrar and Mkashfat Alanvar Based on Functional Approach