عوامل محدود‌كننده و تسهيل‌گرهاي اثربخشي آموزش باليني دانشجويان پرستاري

Restrictive and Facilitating Factors of Nursing Students` Clinical Education Effectiveness

مقدمه: چالش‌هاي آموزش باليني در مطالعات متعددي از منظر دانشجويان پرستاري توصيف و تبيين شده است، اما كم‌تر مطالعه‌اي به تبيين عميق اين عوامل در بين اساتيد پرستاري و مديران پرستاري مراكز آموزشي درماني پرداخته است. هدف از اين مطالعه، توصيف و تبيين تجارب اساتيد باليني و مديران پرستاري از عوامل تأثيرگذار بر اثربخشي آموزش باليني است. روش‌ها: مطالعه با رويكرد كيفي و روش تحليل محتوي مرسوم انجام شد. مشاركت‌كنندگان شامل 18 نفر از اعضاي هيأت‌علمي و مربيان باليني و مديران پرستاري دانشگاه علوم پزشكي اصفهان بودند. نمونه‌گيري به صورت مبتني بر هدف تا رسيدن به اشباع داده‌ها انجام شد. روش گردآوري داده‌ها، مصاحبه‌هاي فردي نيمه ساختار يافته و يادداشت‌هاي عرصه بود. تمام مصاحبه‌ها ضبط، دست نويس و به صورت خط به خط تحليل گرديد. تجزيه و تحليل داده‌ها با شيوه تحليل محتواي مرسوم انجام شد. نتايج: تحليل كيفي داده‌ها منجر به ظهور دو طبقه اصلي تسهيل‌گر و محدود‌كننده اثربخشي آموزش باليني شد. طبقه محدود‌كننده اثربخشي آموزش باليني در برگيرنده چهار زير طبقه فضاي فيزيكي و رواني بخش‌هاي آموزشي، تراكم دانشجو، نبود رويكرد تيمي در مراقبت و آموزش و الگوهاي نقش نامناسب بود و طبقه درون داده­هاي تسهيل‌گر آموزش باليني شامل دو زير طبقه مربيان مجرب و مدبر و پرستاران باليني با صلاحيت بود. نتيجه‌گيري: چالش‌هاي مربوط به اثربخشي آموزش باليني پرستاري دغدغه مشترك دانشجويان، پرستاران، و اساتيد پرستاري است. بنابراين رفع چالش‌هاي آموزش باليني پرستاري با توجه به ماهيت مشكلات، هم‌فكري و مشاركت دانشكده‌هاي پرستاري و معاونت‌هاي درمان و آموزشي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي را مي طلبد.

Introduction: Challenges of clinical education have been described and explored from the viewpoints of nursing students in numerous studies, but few studies have deeply explained these factors from the perspective of nursing faculty members and nursing managers of teaching hospitals. The aim of this study was to describe and explain the experiences of nursing faculty members and nursing managers about the factors that affect clinical education effectiveness. Methods: The study employed a conventional qualitative content analysis approach. Participants included 18 faculty members, clinical instructors and nursing managers of Isfahan University of Medical Sciences. Purposive sampling was conducted until data saturation. Data were collected through individual semi-structured interviews and field notes. All the interviews were recorded, transcribed and analyzed line by line. The data were analyzed using conventional content analysis. Results: Qualitative analysis of the data yielded two main categories of restrictive and facilitating factors of clinical education effectiveness. Restrictive factors included four subcategories: physical and psychological atmosphere of training units, student density, lack of teamwork approach in caring and training, and inappropriate role models. Facilitating factors consisted of two subcategories: experienced and tactful instructors and competent clinical nurses. Conclusion: The challenges of nursing clinical education effectiveness are the common concern of students, nurses, and nursing faculty members. Thus, considering the nature of the problems, cooperation of faculties of nursing and vice chancellors for treatment and education of medical universities is necessary to overcome these challenges.