تأثير كاربرد كودهاي نيتروژن، فسفر به‌همراه كود زيستي بر عملكرد و اجزاي عملكرد لوبيا (Phaseolus vulgaris L.) در منطقه لاهيجان

Effect of Application of Nitrogen, Phosphorus and Organic Fertilizers on Yield and Yield Components of Bean (Phaseolus vulgaris L.) in Lahijan, Northern Iran

به‌منظور مطالعه تأثير كاربرد كودهاي نيتروژن، فسفر به‌همراه كود زيستي بر عملكرد و اجزاي عملكرد لوبيا (توده بومي پاچ‌باقلا)، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در لاهيجان در سال 1392 اجرا شد. تيمارها شامل: كود نيتروژن (اوره) در سه سطح صفر، 60 و 120 كيلوگرم در هكتار، كود شيميايي فسفر در سه سطح صفر، 40 و 80 كيلوگرم در هكتار و كود زيستي ريزوبيوم، باسيلوس و سودوموناس در دو سطح كاربرد و عدم كاربرد بود. نتايج نشان داد كه برهمكنش­هاي كود نيتروژن در كود فسفر و كود فسفر در كود زيستي بر عملكرد دانه و برهمكنش كود نيتروژن در كود فسفر در كود زيستي بر صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه معني­دار بود. مقايسه ميانگين­ها نشان داد كه بيشترين عملكرد دانه در برهمكنش 120 كيلوگرم نيتروژن در هكتار و 80 كيلوگرم فسفر در هكتار (1556 كيلوگرم در هكتار) و كمترين آن در تيمار شاهد (451 كيلوگرم در هكتار) به­دست آمد. بيشترين مقدار صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه در تركيب تيماري120 كيلوگرم كود نيتروژن و 40 كيلوگرم كود فسفر در هكتار به­همراه استفاده از كود زيستي به‌دست آمد. با توجه به نتايج فوق احتمال مي­رود تلفيق كودهاي زيستي فسفره و شيميايي توأم با كود شيميايي نيتروژن قادر به تأمين بخشي از نيازهاي غذايي لوبيا باشد كه نياز به تحقيقات بيشتر در اين زمينه است.

In order to study the effect of application of nitrogen, phosphorus and biologic fertilizers on yield and yield components of native bean, an experiment was conducted as factorial in randomized complete block design with three replications in Lahijan, northern Iran in 2013. Treatments consisted of chemical nitrogen fertilizer (0, 60 and 120 kg ha-1 urea), chemical phosphorus fertilizer (0, 40 and 80 kg ha-1 P2O5) and mixture of rhizobium, bacillus and pseudomonas biofertilizers (application and on application). The maximum and minimum seed yields (1556 kg ha-1and 451 kg ha-1) were obtained at the presence of 120 kg ha-1 urea with 80 kg ha-1 P2O5 and control (no fertilizers), respectively. The results showed that seed yield was significantly affected by interactions of nitrogen and phosphorus, and phosphorus with bio-fertilizers. The triple interaction effect of nitrogen, phosphorus and biofertilizers was significant on pod number per plant, seed number per pod, seed number per plant and 100 seed weight. The maximum pod number per plant, seed number per pod and 100 seed weight were found in interaction of 120 kg ha-1 urea and 40 kg ha-1 P2O5 with biological fertilizers. Overall, it seems that application of biological phosphorus with both N and P chemical fertilizers is more beneficial to bean; however, the present one-year study needs to be continued in years ahead to ascertain our results.