تعيين مناسب‌ترين غلظت علف كش هاي پرتيلاكلر و سان رايس پلاس در كنترل علف هاي هرز برنج

Determining the Optimum Concentration of Pretilachlor and Sunrice plus Herbicides for Weed control in Rice

به‌منظور تعيين مناسب‌ترين غلظت علف­كش­هاي پرتيلاكلر و سان­رايس­پلاس در كنترل علف­هاي هرز و عملكرد بهينه برنج رقم هاشمي(Oryza sativa L.)، آزمايشي به­صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در مزرعه پژوهشي دانشكده كشاورزي دانشگاه گيلان در سال زراعي 1391 انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل تيمار كنترل با سطوح كمتر از، بيشتر از و مقدار توصيه شده پرتيلاكلر (5/0، 75/0 و 1 كيلوگرم ماده مؤثره در هكتار) و سان­رايس­پلاس (45/0، 9/0 و 35/1 كيلوگرم ماده مؤثره در هكتار) با دو شاهد (دوبار وجين و عدم وجين) و عامل كود شامل كاربرد (90 كيلوگرم در هكتار) و عدم كاربرد نيتروژن بودند. علف­هاي هرز غالب مزرعه، سوروف (Echinochloa crus-galli L.) و اويارسلام (Cyperus rotandus L.) بودند. بالاترين تعداد پنجه بارور، تعداد دانه در خوشه و عملكرد دانه در غلظت­هاي توصيه شده پرتيلاكلر و سان­رايس­پلاس و غلظت بيشتر از ميزان توصيه­ شده سان­رايس­پلاس به‌علت كارايي مناسب آنها در كنترل علف­هاي هرز (بيش از 70%) با كاربرد كود نيتروژن مشاهده شد. كمترين تعداد دانه در خوشه، تعداد پنجه و عملكرد دانه در تيمار شاهد بدون وجين ديده شد كه تفاوت معني­داري بين كاربرد و عدم كاربرد كود نيتروژن وجود نداشت. به­طوركلي، كود نيتروژن در تيمارهايي كه علف­كش­ها، علف­هاي هرز را به­خوبي كنترل كرده بودند، اثر مثبتي روي عملكرد و اجزاي عملكرد برنج استعمال داشت و در تيمارهاي عدم وجين، مصرف كود نيتروژن توسط علف هرز سبب افت تأثير نيتروژن بر عملكرد دانه برنج شد.

In order to determine the optimal rates of Pertilachlor and Sunrice­-plus herbicides for weed control of rice (Oryza sativa Var.Tarom Hashemi), a factorial experiment was conducted with a randomized complete block design with four replications in Rice Research Farm of Faculty of Agriculture, University of Guilan, Rasht, northern Iran. The first factor was weed control treatment which consisted of lower than, equal, and more than recommended levels of Pertilachlor (i.e. 0.5, 0.75, 1 kg a.i ha-1) and Sun­rice plus (0.45, 0.9, 1.35 kg a.i ha-1) herbicides, along with unweeded and twice hand-weeded controls. The second factor consisted of two levels of nitrogen fertilizer (N) application (i.e. 0 and 90 kg ha-1 of N). Barnyardgrass (Echinochloa crus-galli L.) and Purple nutsedge (Cyperus rotandus L.) were the most dominant weeds of the experimental plots. The highest number of filled panicles per plant, number of grains per panicle, and grain yield were found in recommended rate of Pertilachlor, Sun­rice plus and more than recommended rate of Sun­rice plus due to adequate weed control (>70%) at the presence of 90 kg ha-1 of N. The lowest number of grains per panicle, number of panicles per plant and grain yield were observed in unweeded treatment, at both levels of nitrogen fertilizer application. It was concluded that application of N is effective in increasing grain yield of the examined rice genotype only if weeds are effectively controlled by herbicides. Hence, application of N in the unweeded conditions does not lead to an increase in grain yield of rice, because the consumption of N by weeds decreased the effect of nitrogen on rice grain production