بررسي فرآيند مراقبت هاي پيش از بارداري بر مبناي الگوي دونابدين در مراكز بهداشتي درماني مشهد

Assessment of Prenatal Care Process Based on Donabedian Model in Mashhad Health Centers

مقدمه: با ارزيابي كيفيت و چگونگي ارائه مراقبت ها، مي توان ضمن تعيين وضعيت موجود، از ميزان تأثير اقدامات انجام شده در راستاي ارتقاء كيفيت مراقبت ها آگاه شد. مدل دونابدين، يك الگوي مناسب ارزيابي مراقبت در عرصه خدمات بهداشتي مي باشد. بر اساس اين الگو، فرآيند مراقبت، بخش مهمي از مراقبت است كه روند بين ارائه و دريافت خدمت را از بُعد تكنيكي و تعامل بين فردي مورد ارزيابي قرار مي دهد. مطالعه حاضر با هدف تعيين وضعيت ارائه مراقبت هاي قبل از بارداري بر اساس الگوي دونابدين انجام شد. روش‌كار: اين مطالعه توصيفي در سال 1391 بر روي 320 زن كه جهت دريافت مراقبت هاي قبل از بارداري به مراكز بهداشتي درماني شهر مشهد مراجعه كرده بودند، انجام شد. افراد به روش نمونه گيري چند مرحله اي انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده ها شامل پرسشنامه مشخصات ارائه دهندگان مراقبت، مشخصات واحدهاي پژوهش و چك ليست ارزيابي مشاهده فرآيند مراقبت بود كه به دو بخش عملكرد تكنيكي و تعامل بين فردي تقسيم شده بود. داده ها پس از گردآوري با استفاده از نرم افزار آماري SPSS (نسخه 16) و آزمون هاي كراسكال واليس و كاي اسكوئر مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. ميزان p كمتر از 0/05 معني دار در نظر گرفته شد. يافته‌ها: ميانگين نمره كلي بعد فرآيند مراقبت 8/70±47/92 بود. در تفكيك فرآيند مراقبت به دو بخش عملكرد تكنيكي و تعامل بين فردي، نتايج نشان داد كه ميانگين نمره بخش عملكرد تكنيكي 4/71±23/52 و ميانگين نمرات بخش تعامل بين فردي 5/02 ±22/76 بود. نتايج مطالعه در بررسي ميزان تطابق مراقبت ها با سطح مطلوب نشان داد كه وضعيت ارائه فرآيند مراقبت ها در 93/7 درصد موارد، متوسط بود. نتيجه‌گيري: با توجه به سطح كيفيت مراقبت ها در حال حاضر، افزايش تعداد مراقبين بهداشتي به نسبت جمعيت تحت پوشش مراكز بهداشتي درماني، حساس سازي عمومي در زمينه مراقبت هاي قبل از بارداري و اطلاع رساني بيشتر احساس مي شود.

Introduction: Assessment the quality of prenatal care can determine current status and be aware of effectiveness of measures taken in order to improve the quality of cares. Donabedian model is a good model of care in the health care field. Based on Donabedian model, the process of care is an important part of the trend of providing and receiving services that can assessed in technical and interpersonal interactions parts. The aim of this study was to assess the situation of presented prenatal care based on Donabedian model. Methods: This descriptive study was conducted on 320 women who referred to health centers for taking prenatal care in Mashhad, Iran, 2012. Method of sampling was multi-stage. Data was collected using a questionnaire contain information of care providers and participants and an observation checklist based on Donabedian model that divided into two parts of technical and interpersonal interactions. Data were analyzed using SPSS software version 16, Kruskal-Wallis and Chi-square. P value less than 0.05 was considered significant. Results: The overall mean of the process of care was 47.92±8.70. Results of divided of care process into two parts technical performance and interaction interpersonal showed that the average scores of technical performance was 23.2±4.71 and the interaction interpersonal scores was 22.76±5.02. Results of the study showed that the status care providing process was intermediate in 93.7% of cases. Conclusion: Given the current level of quality of care, increasing the number of care providers per population covered in health cares, sensitization of prenatal care and giving information seems to be necessary.