مقايسۀ تأثير دو روش آموزش حضوري و غيرحضوري بر خودكارآمدي رفتار پيشگيرانه از استئوپروز در نوعروسان مراجعه‌كننده به مركز آموزش حين ازدواج شهرستان زنجان در سال 1396

Comparison of the Effect of Verbal and Nonverbal Education Based on Self-Efficacy Theory on the Self-Efficacy of Osteoporosis Prevention Behavior in Brides Who Were Referred to Pre-Marriage Counselling Center in Zanjan in 2017.

زمينه و هدف: استئوپروز نوعي بيماري است كه با كاهش تودۀ استخواني همراه است. حداكثر تودۀ استخواني تا 30 سالگي ساخته مي‌شود. مطالعۀ حاضر با هدف بررسي تأثير مداخلۀ آموزشي براساس نظريۀ خودكارآمدي بر خودكارآمدي رفتار پيشگيرانه از استئوپروز در نوعروسان مراجعه‌كننده به مركز آموزش حين ازدواج شهرستان زنجان در سال 1396 انجام شد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعۀ مداخله‌اي نيمه‌تجربي، بعد از ورود 138 نفر از نوعروسان به روش نمونه‌گيري دردسترس، افراد انتخاب‌شده به‌طور تصادفي به سه گروه (دو گروه مداخله و يك گروه كنترل) تقسيم شدند. بعد از تكميل پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته در سه گروه، محتواي آموزشي در گروه مداخلۀ اول به‌صورت حضوري و در گروه مداخلۀ دوم از طريق تلگرام آموزش داده شد. دو ماه بعد، گروه‌هاي مداخله و كنترل ارزيابي شدند و داده‌ها در نرم‌افزار SPSS نسخۀ 23 وارد و با استفاده از آزمون تحليلي واريانس تحليل شدند. يافته‌ها: پس از مداخله، در گروه مداخلۀ حضوري ميانگين نمرات خودكارآمدي تغذيه (3/82±29/1) و خودكارآمدي فعاليت فيزيكي (1/59± 6/35) و در گروه مداخله تلگرام ميانگين نمرات خودكارآمدي تغذيه (2/76±29/2)، خودكارآمدي فعاليت فيزيكي (1/41± 6/71) بود كه تفاوت آماري معني‌داري با ميانگين نمرات خودكارآمدي تغذيه (5/25± 23/59) و خودكارآمدي فعاليت فيزيكي (2/77±5) در گروه كنترل داشت. اين اختلاف ميانگين در گروه تلگرام نسبت به گروه مداخلۀ آموزش حضوري بيشتر بود. نتيجه‌گيري: آموزش‌هاي مبتني بر نظريۀ خودكارآمدي به‌صورت حضوري و از طريق شبكه‌هاي اجتماعي (تلگرام) در افزايش خودكارآمدي رفتارهاي پيشگيري‌كننده از استئوپروز مؤثرند. تأثير استفاده از شبكۀ اجتماعي تلگرام بيش از آموزش حضوري است.

Background and Objective: Osteoporosis is a disease which is accompanied with decrease of bone mass. We know that the maximum bone mass is made up to 30 years old. The aim of this study was evaluation of the effect of education based on self-efficacy theory on the self-efficacy of osteoporosis prevention behavior in brides who were referred to pre-marriage counselling center in Zanjan in 2017. Methods: In this semi-experimental study, 138 brides were chosen by convenience sampling and assigned to three groups: two intervention groups and one control group. After filling out the questionnaire which was made by the researcher, the education content was taught orally in the first intervention group and it was taught by telegram in the second intervention group. After two months the researcher evaluated two intervention and control groups and the data was analyzed by ANOVA in SPSS23. Result: After intervention, the mean of nutrition self-efficacy and physical activity self-efficacy in oral intervention group, was 29.1± 3.82 and 6.35± 1.52 respectively and in telegram intervention group was 29.2±2.76 and 6.71±1.41 respectively. These means had statistically significant differences with mean of nutrition self-efficacy (23.59± 5.25) and physical activity self-efficacy (5±5.25) in control group. This difference was more in telegram group than the oral group. Conclusion: The education based on self- efficacy theory by oral and telegram was effective in improving of the preventive behavior of osteoporosis. The effect of telegram is more than the oral education.