پديد آورندگان :
نصراله زاده ساروي، حسن سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي ساري - پژوهشكده اكولوژي درياي خزر - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور , مخلوق، آسيه سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي ساري - پژوهشكده اكولوژي درياي خزر - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور , رحمتي، رحيمه سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي ساري - پژوهشكده اكولوژي درياي خزر - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور , تهامي، فاطمه السادات سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي ساري - پژوهشكده اكولوژي درياي خزر - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور , كيهان ثاني، عليرضا سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي ساري - پژوهشكده اكولوژي درياي خزر - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور , گل آقايي، مهدي سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي ساري - پژوهشكده اكولوژي درياي خزر - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
كليدواژه :
فيتوپلانكتون , الگوي ساختاري , اغتشاش , درياي خزر , سواحل ايران
چكيده فارسي :
در دو دهه ي اخير ميزان فاكتورهاي مختلف استرس زا از قبيل آلودگي هاي بيولوژيكي و شيميايي بر درياي خزر افزوده شده و بر اجزاي زيستي و غير زيستي آن اثر گذاشته است. هدف از اين مطالعه بررسي تغييرات الگوي ساختار فيتوپلانكتون در حوزه ايراني اين دريا، طي زمان قبل از اغتشاش (1375) و پس از اغتشاش (1387، 1388، 1389) بودهاست. نمونهبرداري در طي چهار فصل (بهار، تابستان، پاييز و زمستان) و هشت نيمخط (آستارا، بندرانزلي، سفيدرود، تنكابن، نوشهر، بابلسر، اميرآباد و بندرتركمن) صورت پذيرفت. تعداد 1920 نمونه از لايههاي مختلف اعماق 5، 10، 20، 50 و 100 متر برداشت گرديد. نتايج نشان داد كه تعداد كل گونههاي شناسايي شده در هشت شاخه فيتوپلانكتون 299 بوده كه در هر يك از شاخه هاي باسيلاروفيتا، پيروفيتا، سيانوفيتا، كلروفيتا، يوگلنافيتا، زانتوفيتا، كريزوفيتا و هاپتوفيتا به ترتيب 127، 37، 47، 63، 19، 3، 1 و 1 گونه ثبت گرديد. تعداد گونههاي سالهاي پس از اغتشاش بيش از دو برابر سال قبل از اغتشاش بوده و همچنين تراكم فيتوپلانكتون سالهاي پس از اغتشاش 15-3 برابر سال قبل از اغتشاش گرديد. بر اساس نتايج به دست آمده، جابجايي و بينظمي بين سالي در شاخههاي غالب در هر فصل رخ داد. در مواردي نيز كه جابجايي در شاخه هاي غالب صورت نگرفت، جابجايي گونههاي غالب در هر فصل صورت گرفت. نتيجه اينكه تاكنون، به دلايل افزايش شديد تراكم فيتوپلانكتون، وجود تغييرات عمده در جايگزيني گونههاي غالب، افزايش گونه هاي مضر و سمي، ناپديد شدن برخي گونه هاي ساكن يا بومي و بروز شكوفايي هاي مختلف جلبكي در سالهاي مورد مطالعه نسبت به سال 1375 (سال ثبات و عدم اغتشاش اكوسيستم)، روند رو به بهبود در كيفيت اكوسيستم چندان قابل مشاهده نبوده است.
چكيده لاتين :
In two recent decades the amount of different stressor factors included chemical and biological pollutions has been increased in the Caspian Sea. These events affected on biotic and abiotic factors of the environment. The present study is to investigate the effects of the stress on changes of phytoplankton structural pattern in 2008, 2009 and 2010 years compare to the stability phase of ecosystem in 1996. Sampling was carried out in eight transects perpendicular to the coast (Astara, Anzali, Sepidroud, Tonekabon, Noshahr, Babolsar, Amirabad and Bandar Turkmen) in four seasons (spring, summer, autumn and winter) in each year of the study. 1920 samples were collected from the different layers at depths of 5, 10, 20, 50 and 100 meters. Based on the results, 299 phytoplankton species identified that classified in 8 phyla: Bacillariophyta, Pyrrophyta, Cyanophyta, Chlorophyta, Euglenophyta, Xantophyta, Chrysophyta and Haptophyta. The number of species in each phylum was 127, 37, 47, 63, 19, 3, 1 and 1, respectively. The number of species and the abundance of phytoplankton in the years after disturbance were more than 2 and 3-15 folds of the stability year, respectively. In conclusion, there are some evidences such as intensive increasing trend of phytoplankton abundance, major displacement of dominant species, increasing of toxic and harmful species abundance and frequency presence, decreasing trend of abundance in native and dwell species, different algal bloom events in 2008, 2009 and 2010 compare to the year of 1996, which are not indicating to recovery trend of quality in the ecosystem.