پديد آورندگان :
تقي‌زاده قصاب، افروز دانشگاه بوعلي سينا همدان - دانشكده كشاورزي - گروه علوم خاك , صفادوست، آزاده دانشگاه بوعلي سينا همدان - دانشكده كشاورزي - گروه علوم خاك , مصدقي، محمدرضا دانشگاه اصفهان - دانشكده كشاورزي - گروه علوم خاك
چكيده فارسي :
در پژوهش حاضر، اثر كيفيت آب بر مقدار نگهداشت رطوبت خاك، ساختمان خاك و هدايت هيدروليكي خاك در دو بافت متفاوت بررسي شد. نمونه هاي دست نخورده خاك از دو بافت لوم شني و لوم رسي با استفاده از 6 تيمار كيفيت آب آبياري شامل تركيبي از 2 سطح شوري EC)= 0.2 و 10دسي زيمنس بر متر) و 3 سطح سديمي(SAR= 1، 5 و 12) پنج دوره تر و خشك را گذراندند. مقدار رطوبت نمونه هاي خاك در مكش هاي ماتريك 0، 10، 20، 40 و 60 سانتي متر در دستگاه جعبه شن و مكش هاي ماتريك 100، 300، 1000، 2000، 4000 و 15000 سانتي متر در دستگاه صفحات فشاري اندازه گيري شد. مدل ونگنوختن- معلم بر مقدار رطوبت اندازه گيري شده، برازش داده شد سپس با استفاده از پارامترهاي مدل برازش شده، رطوبت نقطه عطف (θINFL) و شاخص دكستر (S) محاسبه شدند. تخلخل درشت، تخلخل ميانه، تخلخل ريز خاك و آب قابل استفاده خاك براي گياه (AWC100 و AWC300) محاسبه و هدايت هيدروليكي اشباع خاك نيز در نمونه هاي دست نخورده خاك اندازه گيري شد. پژوهش حاضر در قالب طرح كاملا تصادفي و در 3 تكرار بود. نتايج نشان داد كه افزايش EC، سبب هم آوري ذرات خاك شد، به طوري كه برخي منافذ جديد را در خاك ايجاد كرد و در نتيجه ظرفيت نگهداشت آب افزايش يافت. افزايش SAR سبب پراكنش ذرات ريز خاك گرديد ولي با تبديل برخي منافذ درشت و متوسط به منافذ ريز، مقدار آب نگهداري شده در مكش هاي ماتريك بالا افزايش يافت؛ اما مقدار آب قابل استفاده خاك براي گياه تغييرات معني داري نشان نداد. همچنين افزايش شوري موجب افزايش رطوبت در تمام مكش ها گرديد و بيشترين مقدار رطوبت نقطه عطف در شوري dS m-1 10 بدست آمد. افزايش SAR و كاهش شوري خاكEC) ) به طور مستقيم با كاهش هدايت هيدروليكي اشباع مرتبط بود. شاخص دكستر (S) با افزايش سديم كاهش يافت، كه بيانگر كاهش كيفيت فيزيكي خاك بود.
چكيده لاتين :
The effect of water quality on soil water retention, structure, and hydraulic conductivity in two soil textures was studied. Undisturbed soil samples were treated in 5 wetting and drying periods with 6 different types of water quality consisting of 2 levels of EC (0.2 and 10 dS m-1) and three levels of SAR (1, 5 and 12). Undisturbed soil samples were equilibrated on sand box apparatus to soil matric suctions of 0, 10, 20, 40 and 60 cm and on pressure plate apparatus to soil matric suctions of 100, 300, 1000, 2000, 4000 and 15000 cm. The van Genuchten-Mualem model was fitted to simulate the measured soil water characteristic curve. Soil physical quality index (S) and the inflection point of water retention curve (θINFL) were evaluated using fitted parameters. Also, the macro-porosity, meso-porosity, micro-porosity, available water content (AWC100 and AWC300), and saturated hydraulic conductivity were measured. The study was conducted in a completely randomized design with three replications. Results showed that increasing EC caused soil particles flocculation, by developing some new pores and, consequently, increasing water retention capacity. Although increase in SAR dispersed soil particles, alteration of some macro-pores and meso-pores to micro-pores enhanced water retention, especially at high matric suctions. But, the available water content did not change significantly. Also, increase in water EC enhanced water retention at all matric suctions and the highest moisture content at inflection point was seen at EC of 10 dSm-1. The increase in SAR and decrease in EC were directly related to decrease in saturated hydraulic conductivity. Soil physical quality index (S) decreased by sodium increment, which indicated the reduced soil physical quality.
