بررسي و تحليل آماري ارتباط ژئوشيميائي عناصر پرتوزا موجود در لايه هاي رسوبي فسفات دار در منطقه تاقديس كوه لار- زاگرس

Study and Statistical Analysis of Ceochemical Relations Active Elements in Sedimentary Phosphate Layers of Kuh-e- Lar Zagros-Anticline

لايه‌هاي‌رسوبي سازند پابده كه حاوي مقدارهاي مختلف فسفات، به صورت كاني اصلي خانواده‌ي آپاتيت هستند، بررسي شد. به منظور تعيين عناصر شيميايي موجود از نتيجه‌هاي تجزيه‌هاي عنصري با استفاده از تكنيك‌هاي پراش پرتو ايكس( XRD)و فلوئورساني پرتو ايكس (XRF) استفاده شد. با توجه به اهميت ارتباط ژئوشيميايي عنصرها، براي شناسايي و تحليل همبستگي آن‌ها در اين مقاله روش‌هاي آماري و تجزيه‌ي خوشه‌اي و تجزيه به عامل‌هاي اصليبه كار گرفته شد. استفاده از اين روش‌ها براي تحليل آماري مؤلفه‌هاي اصلي بر روي نتيجه‌هاي تجزيه‌‌ي فلوئورساني پرتو ايكس نمونه‌هاي اين پژوهش بسيار مناسب بوده است. به طور ويژه مؤلفه‌ها (عنصرها و تركيب‌هاي موجود) براي 54 نمونه‌ي انتخاب شده (با بيش‌ترين مقدار P2O5) شناسايي شد كه آن‌ها به‌خوبي ارتباط ژئوشيميايي عناصر پرتوزا و عناصر خاكي نادر با كاني فسفات را نشان مي‌دهند. براساس نتيجه‌هاي حاصل از ماتريس همبستگي مؤلفه‌ها بعد از چرخش با روش دايركت ابليمين، و با بهنجار كردن به روش كايزر، مقدار مؤلفه‌ها و نسبت بين آن‌ها نشان داده شده است و نتيجه‌هاي تجزيه‌‌ي فلوئورساني پرتو ايكس به خوبي به دو مؤلفه‌ي اصلي تقسيم‌بندي شد.

In this research, the layers of the sedimentary environment of the Pabdeh formation, which have different variation amounts of phosphate minerals (Apatite), were studied. The XRF and XRD analyses were performed for determination of the minerals and the radioactive elements, REEs and compounds for 54 selected samples (with high amounts of P2O5). According to the importance of the geochemical elements relations and their interpretation, the statistical analysis methods cluster analysisand principal component analysis, (PCA) were used. According to the results of the component correlation matrix, after rotation through the direct oblimin method, and normalizing with Kaiser method, the amounts of components and the ratio between them are well illustrated and the XRF results were divided into two principal components.