بررسي تأثير روش هاي مختلف خشك كردن و تركيب هاي افزودني بر روي خواص فيزيكي و شيميايي عصاره گياه بادرشبو (. Dracocephalum moldavica L)

Effects of different drying methods and additives on the physicochemical properties of Moldavian balm (Dracocephalum moldavica L.) extract

خشك كردن يكي از مراحل اصلي در فرايند پس از برداشت گياهان دارويي است كه نقش مهمي در كمّيت و كيفيت مواد مؤثره آنها دارد. به‌منظور بررسي تأثير روش‌هاي مختلف خشك كردن شامل آون (40 و 80 درجه سانتي‌گراد) و خشك‌كن پاششي (120 درجه سانتي‌گراد) در حضور كمك خشك‌كن‌هاي مالتودكسترين (M)، مالتودكسترين و پكتين سيب (M+P) و بدون كمك خشك‌كن، آزمايش‌هايي بر روي عصاره گياه بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) به‌صورت طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار انجام شد. پس از خشك كردن نمونه‌ها صفاتي همانند جريان‌پذيري پودر حاصل، شاخص‌هاي رنگي پودر شامل روشني-تيرگي (L*)، قرمزي (a*)، زردي (b*)، Chroma (شاخص اشباع)، Hue (زاويه رنگ غالب) و برخي خواص فيتوشيميايي مانند محتواي فنل كل، فلاونوئيد كل و فعاليت آنتي‌اكسيداني ارزيابي شدند. نتايج نشان‌دهنده تأثير معني‌دار روش‌هاي مختلف خشك كردن بر روي صفات اندازه‌گيري شده بود. پودرهاي خشك شده به‌وسيله آون در دو دماي 40 و 80 درجه سانتي‌گراد نسبت به ساير تيمارها از جريان‌پذيري خوبي برخوردار بودند. بيشترين مقدار L* در تيمار خشك شده (M) با مقدار 76.61 و كمترين مقدار اين شاخص در تيمار خشك شده با آون در دماي ºC80 با مقدار 24.36 مشاهده شد. بيشترين مقدار فنل كل و فعاليت آنتي‌اكسيداني در تيمار خشك‌ شده با (M+P) به‌ترتيب با مقدار 19.72 ميلي‌گرم در گرم برگ گياه و 73.16% مشاهده شد. كمترين مقدار فنل كل و فعاليت آنتي‌اكسيداني در تيمار خشك شده با خشك‌كن پاششي و بدون كمك خشك‌كن به‌ترتيب با مقادير 4.11 و 10.41 مشاهده شد. بيشترين مقدار فلاونوئيد كل در تيمار M)) با مقدار 1.487 ميلي‌گرم در گرم برگ گياه مشاهده شد. با توجه به نتايج بدست آمده و نظر به اهميت تركيب‌هاي فيتوشيميايي گياه بادرشبو، روش خشك كردن (M+P) به‌دليل حفظ بيشتر تركيب‌ها قابل توصيه است.

Drying is one of the main stages after harvesting of medicinal plants, playing an important role in the quantity and quality of their active ingredients. In order to investigate the effects of different drying methods such as oven drying (40°C and 80°C) and spray drying (in the presence of maltodextrin, maltodextrin with apple pectin and without carrier), the experiments were carried out on a plant extract of Moldavian balm (Dracocephalum moldavica L.) in a completely randomized design (CRD) with three replications. After drying of the samples, the properties of powders such as flowability, color parameters including brightness (L*), redness (a*), yellowing (b*), chroma, hue angle, and some chemical properties including phenolic compounds, total flavonoid, and antioxidant activity were evaluated. The results indicated significant effects of different drying methods on physiochemical properties of the powders. The oven-dried powders in air temperature (40 and 80°C) had more desirable flowability in comparison to spray dried samples. The highest amount of L* was observed in spray dried samples in presence of maltodextrin, and the lowest value was observed in oven dried samples at the air temperature of 80°C (76.61 and 24.36, respectively). The highest total phenol content and antioxidant activity were observed in spray dried samples in the presence of maltodextrin and apple pectin (19.72 mg/g DW, %73.16, respectively). The lowest total phenol content and antioxidant activity were observed in spray dried samples without carrier (4.11 mg/g DW, %10.41, respectively). The highest amount of flavonoid was observed in spray dried samples in the presence of maltodextrin (1.487 mg/g DW).