اتنوگرافي با حركت: تجارب حسي در ماشين هاي مناسكي تهران

فاقد عنوان و چكيده لاتين

اتنوگرافي خياباني نوع بسيار اخيري از اتنوگرافي است كه تلاش مي­ كند با حركت اتنوگرافر در فضاهاي عمومي و باز شهري موضوعات فرهنگي در حركت را بررسي كند. پژوهش اتنوگرافيك حاضر در خصوص «ماشين­ هاي محرمي» در شهر تهران گونه ويژه­اي از اتنوگرافي خياباني را نشان مي ­دهد كه در آن اتنوگرافر با ماشين خود درباره ماشين­ ها تحقيق مي­ كند. نگارنده اصطلاح «ماشين­ نگاري» را براي بيان ويژگي­ هاي نظري و روش ­شناختي اين نوع از پژوهش ابداع كرده­ است. پژوهش ماشين­ نگارانه حاضر نشان مي­ دهند كه چگونه افراد از ماشين ب ه­عنوان تجربه ماشين‌مند خود در بسترهاي روزمره و مناسكي استفاده مي­ كنند، چگونه ماشين ­ها را به «بدن­ه اي ثانويه» بدل مي­ سازند، و چگونه انديشه­ ها و احساسات از خلال دستكاري­ هاي ماشين­ ها منتقل مي­ شوند. اين مقاله با حركت از شاخه­ ها و رويكردهاي انسان­ شناسي اشيا/ انسان ­شناسي فرهنگ مادي و انسان­ شناسي حس ­ها / انسان­ شناسي حسي تلاش كرده است تا ماشين را از خلال ابعاد حسي آن، يعني ابعاد ديداري، شنيداري، بساوايي و به ­ويژه حركتي تحليل كند. اساسا ماشين­ هاي محرمي بيانگر بعد حركتي مناسك محرم در تهران هستند. حركت ماشين ­ها به ظاهر و صداهاي عزادارانه محرمي ماشين­ ها ويژگي­ اي پيوندي مي ­دهد كه از طريق آن چشم ­اندازها و گوش ­اندازهاي جديدي پديد مي ­آيند. دستاورد مهم ديگر اين مقاله طرح ايده «اتنوگرافي در حركت» است كه به انسان­ شناسان ياد مي ­دهد تا جهان فرهنگي ـ اجتماعي را در حركت و با حركت از نو مفهوم ­بندي كنند. بدين ترتيب بايد به جاي مشاهده مشاركتي به ­عنوان روش اصلي و كلاسيك انسان­ شناسي از «حركت مشاركتي» استفاده كرد.