تجربۀ كوچ و انعكاس آن در شعرهاي عاميانۀ بختياري

The Experience of Migration and Its Reflection in Bakhtiari Folk Poetry

اين مقاله در صدد پاسخ دادن به اين پرسش‌هاست كه تجربۀ كوچ چه تأثيري بر شعر بختياري داشته است و اينكه اين اشعار چگونه دنياي درون و بيرون يك ايلياتي كوچنده را تعبير و تفسير مي‌كند. در اين جستار تلاش شده است تا آن بخش از وجوه صوري و محتوايي شعر بختياري ـ كه از تجربۀ بزرگ و محوري كوچ شكل گرفته است ـ تحليل و بررسي شود و وجوه فلسفي و زيبايي‌شناختي اين تجربه از خلال ابيات و سروده‌هاي عاميانه بازنمايي و تبيين گردد. مبناي نظري اين پژوهش بر اساس كتاب هنر به­ مثابۀ تجربه نوشتۀ جان ديويي شكل گرفته است كه در آن از دو گونه تجربه نام مي ­برد: «تجربۀ منقطع» و «تجربۀ كامل». در اين نوشتار، به اين مسئله پرداخته شده است كه تجربۀ كوچ تجربه ­اي است كه هر سال در فرمي نظام­ مند و آييني تكرار مي­ شود و تجربه ­اي كامل را شكل مي ­دهد. حاصل آنكه اين تحقيق نشان مي‌دهد كه تجربۀ كوچ به ­عنوان يك تجربۀ محوري و بزرگ، چگونه ذهن و عين انسان كوچنده را به­شدت تحت تأثير قرار مي‌دهد؛ به­ طوري كه شعر عاميانۀ بختياري، هم از حيث فرم و هم از نظر محتوا، تحت تأثير تجربۀ كوچ شكل گرفته و بدين ترتيب دنياي ذهني و نظام معرفتي و زيبايي‌شناختي انسان كوچنده را در فرمي كلي‌تر به شيوۀ زندگي او پيوند داده است.

This article seeks to answer two questions: first, what effects has the experience of migration had on Bakhtiari poetry as a unique experience? an‎d second, how do these poems represent and interpret the outer and inner worlds of these migrating nomads? In this paper an attempt has been made to analyze some aspects of the form and content of the Bakhtiari poetry which has been formed through the great experience of migration and to illustrate the philosophical and aesthetic aspects of this experience through folk songs and poems. The research methodology and theoretical foundation of the current research are based on the notions of “ Sporadic “ and “ Completed” experience outlined in John Dewey’s book entitled “ Art as Experience”. The results of the present study showed that the experience of migration as a great central experience has strongly influenced the mind and the worldview of these migratory humans in such a way that both the form and content of Bakhtiari folk poetry have been influenced by it and, on a more general basis, this experience has tied the mentality, aesthetics and ontological system of these people to their lifestyles.