كليدواژه :
شب‌نشيني و آيين , سنت شب‌نشيني , شهر 24 ساعته , حيات اجتماعي شبانه , زندگي شبانه
چكيده فارسي :
يكي از شاخصه‌‌هاي سبك زيست جوامع، زندگي شبانه است كه نوع نگاه مردم به شب و چگونگي بهره‌مندي آنان از اين بازه زماني را نشان مي‌دهد. اگرچه مفهوم زيست شبانه
به لحاظ مباني نظري، پس از انقلاب صنعتي و به واسطۀ رشد اقتصاد و به‌منظور استفادۀ بهينه از زمان شكل گرفت، بديهي است پيش از آن بيشتر ملت‌ها متناسب با فرهنگ و ارزش‌هاي حاكم بر جامعۀ خود، حيات و سرزندگي شبانه را تجربه كرده‌اند. در جامعۀ سنتي ايران، سنت ديرينۀ شب‌نشيني، اصلي‌ترين كانوني است كه با واكاوي آن مي‌توان به كيفيت زندگي اجتماعي شبانۀ ايرانيان دست يافت. به جز آن بسياري از جلوه‌هاي سرزندگي اجتماعي شبانه در ايران مرهون آيين‌هايي است كه در بستر شب انجام مي‌گيرند. اين جستار كوشيده است ضمن مطالعۀ اسنادي و بررسي پيشينۀ پيدايش شهرهاي 24 ساعته، گونه‌هاي مختلف سنت شب‌نشيني در ايران را به عنوان مهم‌ترين جلوۀ فعاليت‌هاي فراغتي و اجتماعي شبانۀ ايرانيان بررسي كند و به اين پرسش پاسخ گويد كه: آيا زندگي شبانۀ ايراني‌ها صرفاً دروني است يا مي‌توان جلوه‌هايي از حيات اجتماعي شبانه در بيرون از خانه را در آنان يافت. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد به جز شب‌نشيني‌هاي رايج ـ كه در كانون خانواده شكل مي‌گرفته ـ بيشتر اجتماعات شبانه، وابسته به آيين و مناسبت بوده است و حضور مردم در بيرون از خانه براي تفريح، اقتصاد و اجتماع در شبانگاه به صورت غيرآييني كمتر مجال بروز يافته است.
چكيده لاتين :
The nightlife is one of the indicators of community's lifestyle that
shows the people's view of night and the manner they benefit from this
period of time. Although the concept of theoretical biology at night,
was formed after the industrial revolution and the transition to
economic growth for efficient use of time, but it is obvious that most
nations appropriate to their culture and values have experienced the
nightlife. In Iran's traditional society, the old soirée is the main focus
that by its analysis we can find the quality of Iranians' nightlife; time,
place, food, the manner of invitation, a variety of cultural and art
Entertainments, are amongst the most important components of
common Soirée. Except that, many aspects of social vitality in Iran
due to nocturnal rituals are performed in the context of night, natural
rituals like Yalda, Chaharshanbesuri, Tirmasizdahsho or Religious
rituals like the nights of holy Ramadan, Muharram and specially the
night of Ashura, the Bara'at Night (mid Sha'ban), The Night of Wishes
(The first Friday night of Rajab) and family rituals like babies six
nights, baby's first teeth, circumcision night, wedding night and nonmonsoon
rituals like asking for rain and eclipse. This article tries to
study the origin and background of 24 hour cities, the tradition of
soirée in Iran as the most important leisure activities and social effects
of Iranian nightlife.
