نقش گونه شناسي روايات در حل تعارض

خطاب ها و متون ديني، به ويژه روايات، يكدست نيستند. آن ها متفاوت و متنوع اند. از ديرباز، فقيهان در مقام شمارش گونه هاي خطاب، به خطاب هاي فقهي، قضايي، حكومتي، بياني و جبلي و فطرري اشاره كرده اند. خطاب هاي فقهي اصولا در موقعيت تشريع و قانون گذاري صادر مي شوند و معمولا قابل تعميم اند. خطاب هاي قضايي، تصميمات خاص معصوم عليه السلام براي حل يك مورد و مسئله خاص است. خطاب هاي حكومتي برخاسته از موقعيت حكومتي معصوم عليه السلام و براي مديريت يك وضعيت يا مسئله است. خطاب بياني متضمن نكته اي اخلاقي، تربيتي، اجتماعي و مانند آن است و اصولا در موقعيت به عنوان بشر و فرد انساني قانون گذاري نيست. خطاب هاي جبلي صرفا ناظر به بيان تماي معصوم است. تفاوت ميان اين گونه خطاب ها گرچه در مقام استنباط احكام فقهي فرعي موردتوجه فقيهان قرار گرفته اند، از چشم انداز نقشي كه مي توانند در حل تعارض نصوص ايفا كنند بررسي نشده اند. اين مقاله با مروري بر گونه شناسي خطاب هاي ديني و برشمردن مصاديقي از آن ها بر اهميت نقش تفكيك و تمييز اين خطاب ها از يكديگر در حل تعارض ميان نصوص تاكيد كرده است. حل تعارض با تكيه برر گونه شناسي خطاب در موارد زيادي، به شناسايي احكام ثابت و متغير هم كمك مي‌كندو فقيه را از جمع هاي تبرعي و غيرعرفي ميان روايات كه ارزش و اعتباري ندارند، بي نياز مي نمايد.

فاقد عنوان و چكيده لاتين