ويژگي‌هاي سبكي ترانه‌هاي تخت حوضي

Analyzing the Stylistic Features of Theatrical Songs

ترانه­‌هاي تخت حوضي بخشي از ادبيات عاميانه است كه معمولاً همراه با موسيقي سنتي و هنگام اجراي نمايش­‌هاي شاد خوانده مي‌­شود. اين­ دل­ سروده­‌ها با هويت اجتماعي و فرهنگي ما درآميخته است و سادگي و بي‌­پيرايگي آن­ها با زبان طبقۀ عامۀ جامعه تناسب دارد. در اين پژوهش ويژگي­‌هاي سبكي ترانه‌­هاي تخت حوضي در لايه­‌هاي آوايي، واژگاني، نحوي و بلاغي با شيوۀ توصيفي ـ تحليلي بررسي مي‌­شود. هدف از پژوهش، شناساندن بهتر اين ترانه‌­ها و ارزش­‌نهادن به اصالت زبان، بي‌­پيرايگي و مردمي‌­بودن آن­‌هاست؛ زيرا نوگرايي­‌هاي جديد، موجود‌يت‌شان را به خطر انداخته است. بر­اساس نتايج اين پژوهش، وجه غالب در اشعار تخت حوضي، عاطفي است كه نشان ‌مي­‌دهد اساساً ترانه­‌ها بسيار احساسي و هيجاني سروده شده­‌ا‌ند و نخستين هدف گويندگان آن­ها شادي­‌آفريني بوده است. كاربرد واژه­‌هاي حسي، عاميانه و گاه، زننده و فراهنجاري­‌هاي زباني، مشخصۀ بارز سروده­‌هاي تخت حوضي است كه با هدف طنزآفريني، نشاط­‌آوري و تسريع در ارتباط با مخاطب به آن توجه شده است. همچنين در اين سروده‌­ها از عناصر بلاغي اندكي كه بيشتر خاستگاه اجتماعي دارند، بهره گرفته شده است و به­‌دليل پيوند با لايه­‌هاي بيروني زبان، طبيعي و شفاف‌­اند.

Theatrical songs are a part folkloric literature and are usually accompanied by traditional music in comic performances. They reproduce cultural and social identity of Iranian people and, with a linguistic simplicity, reflect the lower class life. The present study is a descriptive-analytic reading of theatrical songs in terms of phonological, lexical, lexical, syntactic, and rhetoric layers. It aims at revealing originality, simplicity and commonplaceness of these songs which are overshadowed by new literary trends. Results indicated that theatrical songs predominantly stimulate emotions and were essentially lyric and sentimental in nature and seek to please. Use of emotional, commonplace and even rude words with linguistic trans normativity is typical of theatrical songs which are initially to delight the audience and ease the process of communication. These songs make use of rhetorical components with social origins that are natural and lucid as they are associated with external layers of language.