بررسي تنوع ژنتيكي ماهي شوريده (Otolithes ruber) در خليج فارس و درياي عمان با استفاده از توالي‌يابي ژن rRNA 16s ميتوكندريايي

Population genetic diversity of Otolithes ruber in Persian Gulf and Oman sea by sequencing miochonrial 16s rRNA gene

يكي از ذخاير باارزش شيلاتي موجود در خليج‌فارس، ماهي شوريده بانام علمي Otolithes ruber متعلق به خانواده شوريده ماهيان (Sciaenidae) مي‌باشد. ازاين‌رو شناخت جمعيت‌هاي اين ماهي در راستاي حفظ ذخاير ژنتيكي اين‌گونه بسيار ضروري مي‌باشد. منطقه موردبررسي در اين پژوهش آب‌هاي ساحلي ايران در خليج‌فارس و درياي عمان شامل آبادان، بوشهر، دير، بندرعباس و جاسك بود. تعداد 5 نمونه ماهي شوريده از هر منطقه جمع‌آوري شد. DNA ژنومي هر يك از نمونه‌ها از باله دمي استخراج و واكنش زنجيره‌اي پليمراز (PCR) براي DNA نمونه‌هاي موردنظر با استفاده از يك جفت آغازگر ژن 16s rRNA انجام گرفت. توالي يابي از محصولات PCR انجام گرديد. نتايج اين بررسي، نشان‌دهنده تمايز ژنتيكي نسبتاً پاييني بين جمعيت‌هاي مناطق مختلف بود، به‌طوري‌كه بيشترين تمايز ژنتيكي معني‌دار (05/0>P) بين مناطق جاسك و آبادان 4/88 و كمترين تمايز ژنتيكي معني‌دار P<0/05) بين مناطق بوشهر و آبادان (0/18) مشاهده گرديد. اختلافات ژنتيكي در ميان گروه‌هاي سه‌گانه تعريف‌شده (گروه نخست: آبادان و بوشهر، گروه دوم دير و بندرعباس و گروه سوم جاسك) 13/20 درصد از مجموع واريانس را به خود اختصاص داد. واريانس برآورد شده در مقايسه ميان مناطق پنج‌گانه تنها 70/2 درصد از ورايانس را در بر‌داشت. بيشتر اختلافات ژنتيكي برآورد شده در درون جمعيت‌ها برآورد گرديد (77/17 درصد از كل واريانس) كه نشان‌دهنده اين است كه مجموعه پرارزشي از تنوع ژنتيكي در بين افراد در مناطق مختلف پراكنده‌شده است كه لزوم نگهداري از اين ذخاير را ضروري مي‌سازد. در بررسي كنوني بر مبناي ژن 16s rRNA تمايز ژنتيكي نسبتاً پاييني مشاهده شد. به‌طوركلي پايين بودن تمايز ژنتيكي اين‌گونه ماهي را مي‌توان به نبود موانع عمده در دريا كه موجب جدايي جغرافيايي شوند نسبت داد.

Otolithes ruber is one of the most important fisheries stocks of Persian Gulf that belongs to sciaenidae family. Thus identifying populations of this species is very important in order to preserve the genetic stocks of it. The studied area in this research was coastal waters of Persian gulf and Oman Sea, including Abadan, Boushehr, Dayyer, Bandar Abbas and Jusk. 5 samples of each area were collected. Genomic DNA of each sample was extracted from caudal fin and PCR was carried out for them with one pair of 16s rRNA primer. PCR products were sequenced. The results of this study showed low genetic differentiation between different areas populations, as the most significant (P<0.05) difference was observed between Jusk and Abadan and the least significant (P<0.05) difference was observed between Boushehr and Abadan. Genetic variance in three defined groups (first group: Abadan and Boushehr; second group: Dayyer and Bandar Abbas and third group: Jusk) was 20.13 of total variance. Estimated variance in comparison between 5 areas was 2.70 of total variance. The most observed genetic variance was in the populations of each area. This shows there is a valuable genetic diversity in different areas that make it necessary preserving this genetic stocks. In this study, there was a low genetic differentiation according to 16s rRNA gene. In general, the low amount of genetic differentiation of this species is relevant to lack of any barrier in Sea that cause geographical separation.