معيارهاي اصلي شكل گيري حس مكان در پهنه هاي توسعه جديد شهري (نمونه مطالعه:منطقه 22 و منطقه 4 شهرداري ته

The main factors affecting the formation of a sense of place in the new urban development zones (Case Study: Region No.22 & Region No.4 of Tehran Municipality)

پژوهش حاضر با مطالعه حس مكان و مفاهيم مرتبط با آن، به تبيين معيارهاي اصلي در ارتقاي حس مكان در توسعه جديد شهرها پرداخته است. در چارچوب هدف ياد شده و براساس مباني نظري، 10 معيار اصلي شامل غناي بصري، تناسبات بصري، كيفيت كالبدي فضايي، خوانايي، قابليت ادراك مكان، هويت و شخصيت، قابليت دسترسي، انعطاف­پذيري، آسايش و دعوت كننده و جذاب بودن مكان، در زمينه شكل ­گيري و تشخيص حس مكان از نقطه نظر ساكنان توسعه جديد شهري تدوين شد. بررسي و تبيين بيشتر اين 10 معيار، به واسطه 42 زيرمعيار با استناد به انجام تحليل عاملي مورد توجه قرار گرفته است. به منظور عملياتي شدن چارچوب نظري تدوين شده، مطالعه موردي شامل شهرك­هاي دهكده المپيك، چشمه، پيكانشهر و اميد از منطقه 22 شهرداري تهران، به عنوان بزرگترين توسعه شهري جديد متصل به تهران و همچنين محله حكيميه از منطقه 4 شهرداري تهران به عنوان يكي ديگر از توسعه ­هاي نسبتاً جديد تهران انتخاب شدند كه با استفاده از روش آلفاي كرونباخ حجم نمونه در مجموع 1070 نفر تعيين شده است. همچنين از روش­هاي آماري مدلسازي معادلات ساختاري، برآورد حداكثر درست نمايي، آزمون همبستگي پيرسون و مدل رگرسيون خطي چندگانه براي تعيين ماهيت رابطه ميان انگاره حس مكان و معيارهاي ده گانه فوق استفاده شده است. در نهايت امكان طرح مدل 10 عاملي در زمينه مطالعه و سنجش حس مكان در پهنه ­هاي توسعه جديد شهري فراهم شده كه كفايت برازندگي اين مدل به واسطه شاخص­هاي مختلف نشان مي­دهد، الگوي مورد نظر از نظر هماهنگي داده ­ها با ساختار عاملي آن، از برازندگي قابل قبولي برخوردار است.