ارتباط ابعاد طراحي آموزشي- انگيزشي كلر با ويژگي‌هاي جمعيت شناختي در دانشجويان پزشكي مقطع علوم‌پايه پزشكي

The Relationship between Keller's Educational-Motivational Design with Demographic Characteristics in Medical Students of Basic Sciences

مقدمه: طراحي آموزشي انگيزشي كلر يك الگوي كاربردي براي طراحي آموزش است كه در آن براي بهبود يادگيري در فراگيران به ايجاد و تقويت انگيزش در آنان تاكيد بسيار شده است. لذا بررسي روابط اين الگو با ويژگي ­هاي جمعيت شناختي در كاربردي­ تر كردن برنامه­ هاي آموزشي كه از اهداف دانشگاه ­هاي نسل سوم است، هدف اين مطالعه مي­ باشد. روش ­ها: مطالعه­ ي حاضر توصيفي- تحليلي از نوع همبستگي است. جامعه آماري شامل كليه دانشجويان شاغل به تحصيل پزشكي مقطع علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي ايران در سال تحصيلي 96-97 بودند كه تعداد 401 نفر از آن­ها به­ عنوان نمونه پژوهش به ­صورت تصادفي طبقه ­اي خوشه ­اي انتخاب شدند. براي جمع­ آوري داده ­ها از پرسشنامه انگيزش كلر و فرم اطلاعات جمعيت ­شناختي استفاده شد. روايي پرسشنامه انگيزش كلر با استفاده از روايي محتوايي و پايايي آن از طريق آلفاي كرونباخ 0/83 تاييد شد. داده ­ها با نرم ­افزار SPSS و با روش ­هاي آمار توصيفي (جداول توزيع فراواني) و استنباطي (آزمون تحليل واريانس يك­راهه و آزمون t مستقل) تجزيه و تحليل شدند. يافته ­ها: نتايج نشان داد كه در هر يك از ويژگي­ هاي جمعيت شناختي دانشجويان با جنسيت زن (58/6 درصد)، مجرد (97/3 درصد)، داراي پدران با تحصيلات فوق­ ليسانس و بالاتر (48/8 درصد)، داراي مادران شاغل (53/2 درصد) با تحصيلات كارداني و كارشناسي (38/3 درصد) كه از لحاظ محل سكونت، ساكن شهرهايي غيرتهران (53/5 درصد) بودند، بيشترين افراد تحت مطالعه را تشكيل دادند. ميانگين نمره مولفه رضايت 3/444 ±20/87 انگيزش در كل دانشجويان تحت مطالعه از ساير مولفه ­هاي انگيزش بيشتر بود. با اين وجود آزمون تحليل واريانس يك ­راهه نشان داد كه بين هيچ­كدام از مولفه­ هاي انگيزش خصوصاً مولفه رضايت با ويژگي­ هاي جمعيت شناختي جنسيت (2/987=F و 0/118=P)، وضعيت محل سكونت (2/049=F و 0/591=P)، تحصيلات پدر (0/762=F و 0/467=P)، تحصيلات مادر (1/153=F و 0/317=P)، وضعيت اقتصادي (3/050=F و 0/144=P) و وضعيت شغلي مادر (2/795=F و 0/063=P) ارتباط معني ­داري وجود ندارد. نتيجه­ گيري: عوامل جمعيت شناختي بررسي شده در اين مطالعه به­ صورت مستقيم بر فرايندهاي انگيزشي و آموزشي دانشجويان پزشكي ارتباط نداشت. بنابراين مسئولان و برنامه­ ريزان آموزشي مي­توانند در طراحي­ هاي آموزشي خود فاكتورهاي ديگري از قبيل ويژگي­ هاي شخصيتي، خودكارآمدي و باورهاي مثبت دانشجويان را به منظور افزايش كارآيي طراحي­ هاي آموزشي در شكوفا شدن ظرفيت ­ها و پتانسيل­ هاي دانشجويان پزشكي مدنظر قرار دهند.

Introduction: Keller's motivational educational design is an applied model for designing instruction that has emphasized on creating and reinforcing motivation in learners to improve learning. Therefore, the aim of this research is to study the relationship between this model and demographic characteristics in applying educational programs that are the goals of third-generation universities. Methods: This is a descriptive-analytic correlation type study. The statistical population consisted of all undergraduate students studying in the basic sciences of Iran University of Medical Sciences in the academic year of 96-97 so that 401 of them were selected through random hierarchical cluster sampling method. To collect data, Keller Motivation Questionnaire and Demographic Information Form were used. Validity and reliability of Keller motivation questionnaire was confirmed by content validity and Cronbach's alpha ( 0.83) respectively. Data were analyzed using descriptive (Frequency distribution tables) and inferential (One Way ANOVA and T- Test) statistics methods by SPSS. Results: The results showed that in each of the demographic characteristics of students with gender Female (58.6%), single (97.3%), fathers with higher education (48.8%) and employed mothers (53.2%) with undergraduate and postgraduate education (38.3%) who were residents of non-Tehran cities (53.5%), were the most studied subjects and the Mean (standard deviation) Score of satisfaction component (20.87± 3.444) of Keller motivation in the whole of the study population was higher than other components .However ,ANOVA showed that there was no significant correlation between any of the components of motivation, especially the satisfaction component with the demographic characteristics of gender (F=2.987, P=0.118), location status (F=2.049, P=0.591), father's education (F=0.762, P=0.467), mother's education (F=1.153, P=0.317), economic status (F=3.050, P=0.144), and mother's job status (F=2.795, P=0.063). Conclusion: The demographic factors studied in this study did not directly affect the motivational and educational processes of medical students. Therefore, officials and educational planners can consider other factors such as personality traits, self-efficacy and students’ positive beliefs in enhancing the effectiveness of educational design in flourishing of the capacities and potential of medical students.