بررسي كاربردهاي نوين زيست ماده زئوليت در علوم پيشرفته پزشكي

Investigation on novel applications of zeolites in advanced medical sciences

زئوليت‌ زيست ماده‌اي فعال و با تخلخل بالايي است كه در چند سال اخير پژوهش‌هاي زيادي بر روي كاربردهاي متنوع آن در علوم مختلف صورت گرفته است. در اين مطالعه به مرور نظام‌مند مقالات چاپ شده در زمينه‌ي كاربردهاي زئوليت در علوم نوين پزشكي پرداخته شده است. با بررسي و جستجوي مقالات در اين زمينه زئوليت‌ها بر حسب نوع كاربرد دسته‌بندي شدند و نتايج حاصل از پژوهش‌هاي انجام شده در موضوعات مختلف پزشكي، داروسازي، ارتوپدي، مهندسي بافت و دندانپزشكي مورد تحليل قرار گرفته است. زئوليت‌ها مواد خوراكي، آنتي‌باكتريال، زيست‌سازگار، غير سمي با خاصيت جذب بالايي هستند و مي‌توان گفت كه استفاده از اين زيست ماده در زمينه‌هاي مختلف علوم پزشكي در حال گسترش مي‌باشد. انتخاب زئوليت چه به صورت سنتزي و چه طبيعي انتخاب مناسبي براي استفاده در سامانه‌هاي دارورساني، بهبود زخم، داربست‌هاي مورد استفاده ‌در مهندسي بافت، پوشش دهي ايمپلنت، همودياليز و جذب گاز مي‌باشد. به منظور يكپارچه نمودن تحقيقات صورت گرفته در اين زمينه دو دسته‌بندي صورت گرفته است، كه علاوه بر ايجاد ديد كلي در استفاده‌هاي متنوع زئوليت در علوم پيشرفته پزشكي، مي‌تواند به پژوهشگران در انتخاب زئوليت مناسب در تحقيقاتشان كمك نمايد.

Zeolite is an active biomaterial which has also biocompatible, antibacterial non-toxic and high porosity properties. In recent years many investigations have been performed on its application in different fields of sciences. In this study, a systemic review on zeolite application in advanced medical sciences and introduction of potential zeolite types for such uses. Investigating the literatures, zeolite’s applications in medicine were classified in different fields e.g. pharmaceutics, orthopedics, tissue engineering, and dentistry. It was also clarifies that the proper selection of a zeolite type is crucial for any specific research activity since they demonstrate diverse physico-chemical properties. Zeolites are edible, antibacterial, biocompatible and non-toxic material with high absorption property, whose application in different medical fields are expanding. Choosing zeolite, either synthetic or natural, can be a proper selection for e.g. drug delivery systems, wound healing, scaffolds in tissue engineering, implant coatings, hemodialysis, gas adsorption and elimination of toxic ions. In order to bring all these application under an umbrella, two classifications based on application types biological and physico-chemical properties of zeolites have been presented which provides an overview on medical applications of zeolites and also helps scientists in better selection of zeolite type for their research activities.