چكيده فارسي :
به نظر ميرسد تالش محققان در توسعهي علوم و تكنولوژي با هدف رسيدن به يك جامعهي جهاني پايدار در صورتي به نتيجه ميرسد كه
انسان كه اصليترين عامل حيات است، محور همهي برنامهريزيها قرار گرفته و به او توجه جدي شود. انسان سالم، اساس و پايهي يك
جامعهي پايدار و به دنبال آن، توسعهي پايدار است. رسالت اساسي اديان الهي هدايت انسانها به سوي سالمت و حفظ سالمت انسان در
دنيا و آخرت است و بدين منظور، براي تأمين سالمت انسان در بُعدهاي مختلف نظريهپردازيهاي گوناگوني صورت گرفته است. بنابراين
براي ارتقاي سالمت انسان كشف اين نظريهها و تدوين يك برنامهي جامع و كاربردي در همهي بُعدهاي جسمي، رواني، اجتماعي و معنوي
ضروري است.
مطابق گزارشهاي انتشار يافته، مشخص شده است كه دين عالوه بر وظايف اصلي خود در جهان، در حوزهي سالمت نيز به ياري
انسانها برخاسته و با معرفي سبك زندگي در حفظ و ارتقاي سطح سالمتي، كه عامل اصلي بقا است، كمك مينمايد.
محققان به اين نتيجه رسيدهاند كه اصول مشتركى در دستورهاي دينى اديان الهي از جمله خود مراقبتي براي پيشگيري از بيماري و
بهبود آنها مانند اسالم وجود دارد كه از سالمتى پيروان آنها محافظت مىكند و همگان را نيز به آن دعوت مينمايد. در دين اسالم
دستورها و توصيههاي فراواني در همهي بُعدهاي سالمت )جسمي، رواني، اجتماعي و معنوي( وجود دارد. يكي از مشهورترين نظريههاي
دين اسالم در اين آيه »اال بذكراهلل تطمئن القلوب« مستتر است كه با اطمينان قلب، انسانها دعوت به يادآوري ذكر خدا در همهي
لحظههاي زندگي شدهاند تا با يافتن قلبي مطمئن، به بزرگترين نعمت الهي كه همان آرامش است، دست يابند.
خداوند در آيههاي فراواني انسانها را به تفكر، تحقيق و عمل صالح در اين زمينه فراميخواند و براي اين افراد، پاداشهاي فراواني را، از
جمله دستيابي به سالمت معنوي و حيات طيبه، بشارت داده است. به نظر ميرسد اين اصول از طريق رفتار بهداشتى سالم، مسير سايكوـ
نوروـ فيزيولوژيك، برقرارى حمايتهاى اجتماعى و نيز از راههاى مافوق طبيعى سبب حفظ و ارتقاي سالمتى افراد مىگردد.
مراكز تحقيقاتى مهمى در سالهاي اخير در جهان تأسيس شده كه دستور كار آنها بررسى ارتباط بين دين و سالمت است. تحقيقات
روزافزونى در حوزههاى اپيدميولوژى، بهداشت، پزشكى، روانشناسى و جامعهشناسيِ سالمت وجود دارد كه نشان مىدهد پايبندىها و
گرايشهاى دينى، تأثيرهاي مثبت و قابل مالحظهيى در سالمتى مىگذارد.
به نظر ميرسد ارتباط دين با سالمتى نه يك ارتباط محدود و موردى بلكه يك ارتباط بسيار گسترده و فراگير است كه همهي بُعدهاي
جسمي، رواني، اجتماعي و مهمتر از آنها سالمت معنوي انسانها و جوامع بشري را دربر ميگيرد. بر اين اساس مركز مطالعات دين و
سالمت يكي از وظايف خود را انتشار نتيجهي تحقيقهاي محققان گرامي كه مرتبط با كشف نظريهپردازيهاي ديني درخصوص سالمت
است، ميداند تا از اين طريق قدمي هر چند كوچك بردارد.
چكيده لاتين :
It seems that scholars’ attempts to develop science and technology targeting toward a Global Sustainable World Society
resulted in considering the human as the main basis of life.
The healthy people is the basis of a stable society and sustainable development. Divine religions’ focal mission/delegation is
to guide mankind towards physical and spiritual health in this world and the doomsday. To this end, a variety of theories
have been provided to cover all aspects of human health. Therefore, there is a need to explore all existing theories and
develop a comprehensive and practical agenda with regard to physical, mental, psychological, social, and religions aspects.
According to the published reports, in addition to their main role in the world, religions can act as a sort of complementary
medicine in health care domain. Therefore, they can maintain and promote man’s spiritual and physical health by
introducing a precise lifestyle which is the main reason of man survival.
The researchers have concluded that there are some basic common principal in divine religions’ instructions such as selfcare for prevention and recovery of diseases which are mentioned in religions like Islam. These Islamic instructions
preserve its followers’ health and invite all human to its principles.
There are many commands and guidelines in Islam regarding all aspects of health (such as physical, psychosocial and
spiritual health). One of the most famous theories of Islam is given in the Quran which invites the people to remember the
God in every time and place to achieve tranquility which is the greatest God’s bestows.
According to many Quranic verses, the God invites the people to speculation, investigation and good deeds, and promises
many rewards such as spiritual health and good life to its followers.It seems that these principles will preserve and promote
the individuals’ health through following health instructions, Psycho-nuro-physiologic pathways, providing social supports
as well as supernatural procedures.
Recently, significant research centers have been established in the world which aim at investigating the relationship between
religions and health. Expanding research in disciplines of epidemiology, health, medicine, psychology and sociology of
health indicate that religious trends and affiliation have positive effects on man’s health.
The relationship between religion and health is obviously not only a limited one, but a very comprehensive and expanding
relation that encompasses all aspects of physical, mental, social and most importantly, human’s spiritual health. To this end,
the Religions and Health Studies Center aims to publish the results of the studies of these prominent scholars with regard to
exploring religious theories relating to all aspects of man’s health.
