ارزيابي سطح پايداري محلات غير رسمي با استفاده از مدل ردپاي اكولوژيك (نمونه مطالعاتي: محله عباس آباد شهر سنندج)

Evaluation the level of sustainability in informal neighborhoods by using ecological footprint model (The case of Abas-abad neighborhood, Sanandaj)

يكي از زمينه­ هاي ناپايداري توسعه شهري (به ويژه در كشورهاي در حال توسعه) گونه ­اي از سكونت با مشكلات حاد موسوم به اسكان غيررسمي است كه در حال گسترش فزاينده بوده و نيازمند اتخاذ تدابير ويژه براي ساماندهي وضعيت كنوني و جلوگيري از گسترش آن در آينده است. با مطرح شدن توسعه پايدار شهري در دهه 1980 و لزوم توجه به همه ابعاد وجودي شهر(اعم از زيست محيطي، اقتصادي و اجتماعي) به عنوان پايه­هاي توسعه پايدار شهري، مشكل سكونت گاه­هاي غيررسمي وارد فاز مطالعاتي جديدي شد كه بيشتر مربوط به ارزيابي سطح پايداري در اين گونه سكونتگا ه ­ها مي­شود. تفكر توسعه پايدار باعث پيدايش روش­ها و شيوه ­هاي كاربردي نويني در راستاي ارزيابي اثرات زيست محيطي از دهه 1990 تا به امروز شده است. در اين ميان تحليل ردپاي اكولوژيك يكي از شاخص ­هايي است كه توجه بيشتري را در سطوح آكادميك، سياسي و آموزشي به خود جلب كرده است. ردپاي اكولوژيك شاخصي است كه با ارزيابي و محاسبه انرژي و مواد مستعمل در يك شهر، منطقه و يا كشور، فشاري را كه جمعيت و فرايندهاي صنعتي بر اكوسيستم وارد مي­سازند، برآورد مي­كند. شهر سنندج به عنوان مركز استان كردستان در دهه­ هاي اخير شاهد موج هاي عظيم مهاجرت از روستاها به داخل شهر بوده و همين امر باعث ايجاد سكونتگاه­هاي خودرو و غيررسمي زيادي مانند عباس ­آباد، نايسر و ... در اين شهر شده است. از اين رو در اين پژوهش سعي شده است تا با روشي تحليلي_توصيفي و با تكيه بر مطالعات كتابخانه ­اي و برداشت­هاي ميداني و با بهره­ گيري از شاخص ردپاي اكولوژيك، ميزان پايداري محله عباس ­آباد شهر سنندج به عنوان يكي از محلات غيررسمي شهر سنندج مورد سنجش قرار گيرد. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي­دهد كه ميزان كل ردپاي اكولوژيك محله عباس ­آباد برابر با 74560.551 هكتار بوده كه اين مقدار با توجه به جمعيت 19هزار و 578 نفره اين محله مبين سرانه 3.808 هكتار براي هر نفر در سال 90 مي­باشد.

no ab