بررسي رابطه خودمراقبتي و سواد سلامت با سلامت رواني در بين شهروندان شهر تبريز

The relationship of Self-care and Health Literacy with Mental Health among Citizens of Tabriz City

مقدمه: با توجه به اهميت سلامت رواني در زندگي فردي و خانوادگي افراد و هزينه‌هاي بالاي سيستم بهداشتي در جهان امروز، افراد بايستي با كسب مهارت‌هاي فردي در حفظ و ارتقاي سلامت خويش تلاش كنند. در اين راستا، خود‌مراقبتي و سواد سلامت به عنوان ابزارهايي پويا و در دسترس افراد مي‌توانند نقش تعيين كننده‌اي در جهت ايجاد عدالت و برابري در زمينه سلامت رواني باشند. روش بررسي: پژوهش حاضر، مطالعه‌اي توصيفي- تحليلي بود كه بر روي 414 نفر از شهروندان بالاي 15 سال شهر تبريز كه با روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چند مرحله‌اي انتخاب شده بودند، انجام شد. جهت گردآوري داده‌ها از پرسشنامه‌هاي سلامت عمومي داراي سه بعد، پرسشنامه سواد سلامت داراي ابعاد پنجگانه سواد خواندن، دسترسي، فهم، ارزيابي و تصميم‌گيري و براي سنجش خودمراقبتي از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. براي تحليل داده‌ها از آزمون‌هاي آماري تي، فيشر، همبستگي پيرسون و رگرسيون خطي چند متغيره استفاده گرديد. داده‌ها به وسيله نرم‌افزار SPSS نسخه 22 تجزيه‌و‌تحليل شدند. يافته‌ها: بر اساس نتايج تحقيق، ميانگين سلامت رواني افراد برابر با 58/38، ميانگين خودمراقبتي افراد 54/46 و ميانگين سواد سلامت افراد نيز برابر با 77/20 بود. بين متغيرهاي سن، ميزان خودمراقبتي و سواد سلامت با سلامت رواني رابطه معنادار مثبتي وجود دارد. بحث و نتيجه‌گيري: مطالعه حاضر لزوم توجه به آموزش و مسئوليت‌پذيري در قبال سلامت رواني را نشان مي‌دهد كه در سايه آن افراد با داشتن اطلاعات و دانش در زمينه سلامتي مي‌توانند از سلامت خود مراقبت كنند و احساس مسئوليت بيشتري در قبال سلامت خود داشته باشند.

Background & Objectives: The importance of mental health in personal and social life of people as well as the high cost of health services in today's world necessitates people to attempt for acquiring personal skills for maintaining and improving their health. In this regard, self-care and health literacy, as dynamic and available tools for individuals, can play a decisive role in promoting equity in mental health. Methods: This study was a descriptive-analytic study performed on 414 citizens over 15 years of age in Tabriz, Iran who were selected through multi-stage cluster sampling. Data gathering was done using general health questionnaire with three dimensions, literacy questionnaire consisted of five dimensions of reading comprehension, access, understanding, evaluation and decision making and a researcher-made questionnaire about self-care. Data analysis was performed using t-test, Fisher test, Pearson correlation coefficient and multivariate linear regression and through SPSS22 software. Results: Mean score of mental health was 58.38, mean score of self-care was 54.46 and mean score of health literacy was 77.20. There was a significant and direct relationship between mental health and variables of age, marital status, education level, and self-care. Conclusion: The present study emphasizes on the importance of training on and accepting responsibility for mental health. People can maintain and improve their health and accept responsibility in this regard through acquiring sufficient knowledge on health aspects.