بررسي رابطه‌ي بين زيارت خانه‌ي خدا با سلامت روان دانشجويان دانشگاه صنعتي شريف

Investigating the Relationship between Hajj Pilgrimage and Mental Health among Sharif University of Technology Students

سابقه و هدف: ضرورت پژوهش در زمينه‌ي ابعاد روان‌شناختي حج و مناسك آن، ريشه در اهميت ابعاد روان‌شناختي دين دارد، كه مجموعه‌يي كامل محسوب مي‌شود و براي انسان نيز برنامه‌ي زندگي معرفي مي‌كند؛ ازاين‌رو، هدف از اين پژوهش بررسي رابطه‌ي بين زيارت خانه‌ي خدا با سلامت روان دانشجويان دانشگاه ­صنعتي شريف است. روش كار: اين پژوهش از نوع كاربردي و روش آن به‌صورت توصيفي - همبستگي است. براي اجراي پژوهش، 350 دانشجوي زائر (84 دختر و 266 پسر) به‌صورت تصادفي انتخاب شدند. پس از انتخاب جامعه‌ي آماري، مشاركت‌كنندگان پرسش‌نامه‌هاي مربوط به آن را در دو مرحله‌ي قبل و بعد از زيارت تكميل كردند. ابزار گرد‌آوري اطلاعات در اين پژوهش، پرسش‌نامه‌ي سلامت عمومي (GHQ) و پرسش‌نامه‌ي معنا در زندگي بود. در نهايت داده‌ها با روش‌هاي آماري - توصيفي (ميانگين و انحراف استاندارد) و روش آماري - استنباطي (t زوجي) تحليل شد. در اين پژوهش همه‌ي موارد اخلاقي رعايت شده است؛ علاوه‌براين، نويسندگان مقاله هيچ‌گونه تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه ميانگين نمره‌ي شركت‌كنندگان در متغيّرهاي سلامت روان و معنا در زندگي به‌صورت قابل توجهي افزايش يافته است. علاوه ‌براين، زيارت موجب افزايش بهداشت رواني و داشتن معنا در زندگي مي‌شود. نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج به‌دست آمده، زيارت به كاهش اضطراب، افسردگي و نگراني و همچنين افزايش عملكرد اجتماعي و معنا در زندگي منجر مي‌شود. در واقع زيارت يكي از مهم‌ترين اعمال و مناسك ديني در جهت ارتقاي بهداشت روان است كه در مداخلات سلامت روان بايد به آن توجه شود.

Background and Objective: The significance of research into psychological aspects of Hajj pilgrimage and its rituals is rooted in the psychological importance of religion as a complete set of programs for human’s life. Given that, this study has set out to examine the relationship between Hajj pilgrimage and mental health among the students of Sharif University of Technology. Method: This applied research adopted a descriptive – correlational design. 350 students (male = 84, female = 266) were randomly selected to participate in this study. After selecting the representative population, the related questionnaires were completed by the participants before and after Hajj pilgrimage to gather the required data. In doing so, the General Health Questionnaire (GHQ) and Meaning in Life Questionnaire were administered. Finally, the data using SPSS statistical software and descriptive statistical techniques (the mean and standard deviation) and inferential statistical method (t-test) were analyzed. In this study, all the ethical issues were considered; besides, the authors declared no conflict of interest. Results: The results indicated that there was a significant increase in the participants’ mean score of mental health and meaning in life. Moreover, Hajj pilgrimage increased the mental health and meaning in life. Conclusion: Findings of this study revealed that pilgrimage to Mecca lowers anxiety, depression, and stress. Furthermore, it raises social functioning and meaning in life. In fact, pilgrimage is one of the most important religious practices to improve mental health, which needs to be taken into account when interventions toward mental health are intended.