اثربخشي روان‌درماني معنوي - مذهبي بر افزايش كيفيت زندگي، اضطراب و افسردگي سالمندان

The effect of spiritual–religious psychotherapy on enhancing quality of life and reducing symptoms of anxiety and depression among the elderly

سابقه و هدف: دوره‌ي سالمندي با چالش‌ها و تنش‌هاي متنوع و متعددي همراه است كه مي‌تواند كيفيت زندگي مرتبط با سلامت سالمندان را تحت تأثير قرار دهد. هدف از اين پژوهش بررسي اثربخشي روان‌درماني معنوي - مذهبي بر افزايش كيفيت زندگي، كاهش اضطراب و افسردگي سالمندان است. روش كار: پژوهش حاضر ازنوع كارآزمايي باليني با گروه دريافت‌كننده‌ي مداخله‌ي مبتني بر روان‌درماني معنوي - مذهبي (آزمايش) و گروه بدون درمان (كنترل) است. در اين پژوهش از طرح شبه‌آزمايشي پيش‌آزمون - پس‌آزمون با گمارش تصادفي استفاده شده است. بدين صورت كه 40 سالمند (29 مرد و 11 زن) به‌صورت تصادفي انتخاب شدند و در گروه‌هاي آزمايش (20 نفر) و كنترل (20 نفر) قرار گرفتند. شركت‌كنندگان در گروه آزمايش 12 جلسه (هر جلسه 90 دقيقه) روان‌درماني معنوي و مذهبي دريافت كردند. ابزار گردآوري داده‌ها در اين پژوهش عبارت است از: پرسش‌نامه‌هاي كيفيت زندگي و اضطراب و نيز پرسش‌نامه‌ي افسردگي بك. داده‌هاي به‌دست‌آمده با استفاده از روش‌هاي آمار توصيفي و استنباطي (تحليل كوواريانس) تحليل شد. در اين پژوهش همه‌ي موارد اخلاقي رعايت شده است. علاوه‌براين، نويسندگان مقاله هيچ‌گونه تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: نتايج اين پژوهش نشان داد كه روان‌درماني معنوي - مذهبي بر افزايش كيفيت زندگي و كاهش اضطراب و افسردگي سالمندان تأثير معناداري داشت. ميزان تأثير گروه آزمايش (معنادار بودن عملي) بر متغيّر كيفيت زندگي در مؤلفه­هاي فيزيكي و رواني به‌ترتيب 25/0 و 81/0 بود. همچنين 60 درصد تغييرات در متغيّر افسردگي و 54 درصد در نمره‌هاي اضطراب مربوط به مداخله‌ي معنوي - مذهبي بود. نتيجه‌گيري: سالمندان با بحران‌هاي روحي و جسمي بسياري روبه‌رو هستند كه به كاهش كيفيت زندگي و افزايش علائم روان‌شناختي در آنان منجر مي‌شود. در اين مرحله از زندگي راهبردهاي معنوي و مذهبي مي‌تواند موجب افزايش بهداشت روان آنان شود.

Background and Objective: Aging is associated with a variety of challenges and tensions which could possibly affect life quality of older people. This study was conducted to examine the effect of spiritual– religious psychotherapy on enhancing quality of life and reducing symptoms of anxiety and depression among the elderly. Method: The current study was a clinical trial including a treatment group which was exposed to spiritual-religious psychotherapy and a control group. A quasi-experimental pretest-posttest design was adopted in the study, with the participants being randomly assigned to either of the groups. More specifically, the sample of the study consisted of 40 (men= 29 and women=11) old people who were selected through random sampling method. Half of them (n=20) were randomly assigned to the experimental group and the rest were assigned to the control group (n=20). Participants in the experimental group received treatment of spiritual–religious psychotherapy for 12 sessions (each 90 minutes). Data collection instruments included Beck Anxiety Inventory (BAI), Beck Depression Inventory (BDI), and Short-Form health survey questionnaire (SF-36). The data were analyzed through utilizing descriptive and inferential (analysis of covariance/ANVOCA) procedures. All ethical issues were observed in the study and the authors declared no conflict of interests. Results: The results showed that spiritual–religious psychotherapy has a significant effect on increasing life quality and reducing anxiety and depression in the elderly. The effect size of experimental group on life quality among physical and mental variables was 0.25 and 0.81, respectively. Further, 60 percent of changes in depression and 54 percent of anxiety were related to the spiritual–religious intervention. Conclusion: Elderly are facing several physical and emotional crises that lead to reduced quality of life and more psychological symptoms. At this stage of life, religious and spiritual strategies can improve the elderly’s mental health.