پديد آورندگان :
اسداللهي، عبدالرحيم دانشگاه علوم پزشكي شيراز - دانشكده بهداشت , بهادري، فرزانه دانشگاه علوم پزشكي شيراز - دانشكده بهداشت , افتخاريان، فاطمه دانشگاه علوم پزشكي شيراز - دانشكده بهداشت
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: بحث بومي‌سازي علوم در مراكز دانشگاهي ايران در كليه‌ي گرايش‌هاي مرتبط با كار بر روي انسان، موضوعي است كه همواره نقد شده است و ديدگاه‌هاي همسو و غيرهمسوي فراواني داشته است. در ميان دانش‌هاي نوين شكل‌گرفته در اواخر قرن بيستم، دانش مطالعه‌ي حيات زيستي، رواني و اجتماعي افراد سالمند يا جرونتولوژي در واقع از جديدترين شاخه‌هاي علوم است. همانند علوم ديگر ريشه‌ي نوين اين علم در غرب بنيان نهاده شده؛ و براي نخستين بار در سال‌هاي اخير در دانشگاه‌هاي ايران پايه‌ريزي شده است. اين مطالعه در پي بيان خاستگاه‌هاي نظري، اسلامي و عقيدتي اين حوزه از دانش در جامعه‌ي شرقي و اسلامي است.
روش كار: اين پژوهش مطالعه‌يي مروري ازنوع كتابخانه‌يي است. در اين مطالعه ابتدا به مجموعه‌ي آيات قرآني، احاديث، سوابق و مستندات تاريخي با محوريّت سالمندان مراجعه شد؛ و متون مرتبط با واژگان كليدي سالمند و سالمندي گردآوري و ثبت شد. در اين پژوهش همه‌ي موارد اخلاقي رعايت شده است. علاوه‌براين، نويسندگان مقاله هيچ‌گونه تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند.
يافته‌ها: مطابق منابع موجود فقهي و اسلامي به نظر مي‌رسد براي بومي‌سازي و استناد به منابع قرآني و روايي اسلامي، بسترهاي كهن فرهنگ ايراني و اسناد فقهي فراهم است و توجه به آنها ضرورت دارد.
نتيجه‌گيري: با توجه به كامل و جاودانه بودن اسلام و احاطه‌ي آن بر ساختار وجودي انسان و نيازهاي حقيقي او، تدوين سرفصل دروس مصوب رشته‌ي جديد سالمندي مبتني بر اصول و موازين اسلامي، ضرورت دارد.
چكيده لاتين :
Background and Objective: Discussion of localizing sciences in all
fields of humanities is a contentious issue in Iranian academic settings
and has its supporters and opponents. Among new branches of sciences
developed in the 20th century, the science of biological, psychological,
and social aspects of older adults, known as gerontology, is a recent one.
Like other modern sciences, this field of study has an occidental origin. In
recent years, it has also found its place in academic settings in Iran. The
present study aimed to discover the theoretical, Islamic, and ideological
origins of gerontology in oriental and Islamic society.
Method: This library-based study was an attempt to review available
resources. To this end, Quranic verses, hadiths, and historical documents
about the elderly were consulted. Keywords such as the elderly and old
age were used to search for these resources. All ethical issues were
observed in the study and the researchers declared no conflict of interests.
Results: According to the available resources of Islamic jurisprudence, it
seems that the current situation is appropriate for localizing gerontology
through referring to Quranic resources, Islamic hadiths, ancient history of
Iranian culture, and documents on Islamic jurisprudence.
Conclusion: Considering the thorough and eternal nature of Islam and its
dominance on human’s existential structure and his real needs, it is
necessary to design the curriculum of gerontology, which is a newly
established discipline, based on Islamic principles and standards.
