مقايسه انديشه هاي سياسي شيخ فضل الله نوري و امام خميني (ره) درباره حكومت در زمينه هاي مباني فقهي، حدود اختيارات، نقش روحانيت، مشروعيت، مصلحت و قانونگذاري

Comparison between Political Thoughts of Sheykh Fazl Allah Nouri and Imam Khomeini about Government in Background of Legal Principles, Scope of Powers, the Role of the Clergy, Legitimacy, Expediency and Legislative (Text in Persian)

مقايسه ميان انديشه هايي كه باعث ايجاد تحولات اجتماعي- سياسي در يك جامعه مي شوند، داراي اهميت بسياري است. در دو برهه از تاريخ معاصر ايران، دو انديشه مهم وجود دارد كه بر تحولات پس از خود تاثير به سزايي بر جاي گذاشته اند. اين دو انديشه عبارتند از مشروطه مشروعه و ولايت فقيه كه اولي را در دوره شكل گيري مشروطه، شيخ فضل الله نوري و دومي را در دوره پهلوي دوم، امام خميني (ره)، پايه گذاري كرده اند. بر اين اساس، اين مقاله در پي مقايسه ميان بخشهايي از دو انديشه سياسي نامبرده است. بنابراين، روش پژوهش آن، تحليل مقايسه اي است و با توجه به اين پرسش اصلي كه در مقايسه ميان انديشه سياسي شيخ فضل الله نوري و امام خميني(ره) چه شباهت ها و تفاوت هايي را مي توان يافت، به بررسي آراي آنها درباره حكومت حكومت در زمينه هاي مباني فقهي، حدود اختيارات، نقش روحانيت، مشروعيت و مصلحت، و قانون و قانونگذاري پرداخته است. مقاله در نتيجه كلي در مقايسه ميان انديشه سياسي دو فقيه در عصر انقلاب مشروطه و عصر انقلاب اسلامي، به شباهت، بهره گيري از اسلام در چگونگي شكل حكومت اما با برداشت هاي متفاوت يعني بقاي سلطنت و اجراي احكام اسلام براي شيخ فضل الله نوري، و تاسيس حكومت اسلامي و اجراي احكام اسلام، توجه به مشروعيت مردمي و مصلحت براي امام خميني(ره) رسيده است.

Comparison between thoughts that have cause create political and social evolution in a society، is very important. In tow period of current history Iran، have two political thoughts on Islam base is important، that is effective on evolutions after own. They are Legitimate Constitutional that created by Sheikh Fazlallah Nouri in Constitutional Revolution and Jurisconsult Leader (Velayat Faghih) that created by Imam Khomeini in before Islamic Revolution. this essay goal is comparison between this tow political thoughts، and its research method of essay is comparative analysis. In conclusion، Sheikh Fazlallah Nouri in own political thought (Legitimate Constitutional) wants to keep the King and Monarchy and implement the Islamic law، and Imam Khomeini in own political thought (Jurisconsult Leader) wants Fall the Monarchy and implement the Islamic law with establish Islamic Government. Sheikh Fazlallah Nouri’s political thought can’t keep the Monarchy whit tyranny، but Imam Khomeini’s political thought can establish Islamic System.