باورهاي عاميانه دربارۀ خون و خون‌ريزي در طومارهاي نقالي

Popular beliefs on blood and bleeding in story scrolls

خون، خون­ريزي، برخي­ كردن و مضامين مربوط به آن ريشه ­هاي ديرينه ­اي دارد و پيوسته ذهن بشر را به خود مشغول كرده و در فرهنگ ايران و جهان تأثيرگذار و ماندگار بوده است. مضامين و باورهايي مانند قرباني و برخي كردن انسان و حيوان و آيين­ ها و باورهاي پيرامون آن، كشتن انسان­ هاي مقدس و تأثير پادافراه آن بر سرنوشت آدمي، شومي خون زن، پاشيدن خون بر سنگ براي رفع جادو، كشتن حيوان مقدس و نزول بلا، خون­ خواري و ماليدن آن بر بدن، شومي خون سگ، حصار ساختن از خون دشمن، خون مظلوم و جوشش خون و انتقام ­گيري از صاحب آن، روييدن گياه از خون بي­گناه در داستان سياوش، كشتن ايرج، سهراب و اسفنديار ازجمله باورهاي عاميانه ­اي است كه در طومارهاي نقالي و روايات شفاهي دربارۀ حماسۀ ملي، بازتاب يافته و ريشه­ اي در اساطير و شاخه ­اي در باورهاي عاميانه دوانده و گسترانده است. در اين پژوهش با بهره­ گيري از طومارهاي نقالي و ديگر منابع، ابتدا باورهاي عاميانۀ مرتبط با خون و بن­مايه ­هاي آن در طومارهاي نقالي بررسي و سپس به شيوۀ تحليل محتوا به دسته­ بندي و مقايسۀ نمونه ­هاي مورد نظر پرداخته مي­‌شود.

Blood and bleeding and their related themes have long been rooted in human spirit and have had a decisive influence on Iranian and world culture. Themes and beliefs such as the sacrifice of human beings and animals, the rituals and beliefs that involve it, the killing of the holy people and its effect on human destiny, the bloodlust of the bleeding woman, blood spilling on the stone for the suppression of magic, the death of a sacred animal and those reflected in the history of Siavash, Iraj, Sohrab and Esfandiar in Shahnameh and finally the narrative petitions and oral narratives about the national epics are reflected and rooted in myths and branches in popular beliefs. In this research, using stories and other sources, first of all, popular beliefs about blood and its contents are examined at narrative plan, then the method of content analysis has been used and the desired samples have been compared.