رفتارهاي محافظتي پرسنل آزمايشگاه هاي تشخيص پزشكي شهر يزد: كاربردي از تئوري انگيزش محافظت

Protective Behavior of Medical Laboratories Personnel in Yazd City: Application of Protection Motivation Theory

زمينه و هدف: آزمايشگاه ­هاي تشخيص پزشكي از اركان اصلي چرخه مراقبت­هاي بهداشتي-درماني بوده و نقش مهمي در سلامت فرد و جامعه دارند. به دليل بالا بودن برخورد شغلي با نمونه­ هاي مختلف و احتمال ابتلا به بيماري­هاي گوناگون و ساير مخاطرات، آزمايشگاه­هاي تشخيص پزشكي از محيط­ هاي مخاطره ­آميز براي كسب و انتشار بسياري از بيماري­ها مي­باشند. هدف مطالعه حاضر بررسي رفتارهاي محافظتي پرسنل فني آزمايشگاه ­هاي تشخيص پزشكي دولتي شهر يزد براساس تئوري انگيزش محافظت مي­باشد. روش تحقيق: در اين پژوهش مقطعي، 125 نفر پرسنل فني چهار آزمايشگاه­هاي دولتي شهر يزد، به روش سرشماري مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات به وسيله پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر مشخصات دموگرافيك، سوالات مربوط به سازه­هاي تئوري انگيزش محافظت(91 سوال) و رفتار محافظتي(20 سوال) بصورت خودگزارش­دهي جمع­ آوري شد. پاسخ هاي سازه هاي تئوري انگيزش محافظت با استفاده از طيف ليكرت 5 قسمتي از كاملاً موافق(نمره يك) تا كاملاً مخالف(نمره پنج) و در بررسي رفتار از هميشه(نمره صفر)تا هرگز(نمره سه) نمره گذاري شد. يافته­ ها: ميانگين سني پرسنل فني آزمايشگاه­هاي تشخيص پزشكي مورد مطالعه، 88/8 ± 32/34بود. بيشتر پرسنل مورد مطالعه زنان (3/63 درصد) بودند. پرسنل آزمايشگاه­هاي تشخيص پزشكي27/75 درصد از نمره رفتار محافظتي را كسب نمودند. رفتار محافظتي با تمام سازه­هاي تئوري ذكر شده بجز شدت درك شده و كارآمدي پاسخ همبستگي مثبت معني­دار داشت. سازه­ هاي تئوري انگيزش محافظت توانستند 6/32 درصد از واريانس رفتار محافظتي را پيش­بيني كنند كه نقش آسيب­پذيري درك شده(326/0=β) بيش از ساير متغيرها بود. نتيجه­ گيري: نتايج اين مطالعه نقش سازه­ هاي انگيزش محافظت، ترس، آسيب پذيري و پاداش درك شده را در اتخاذ رفتار محافظتي در پرسنل فني آزمايشگاه ­هاي تشخيص پزشكي تأييد مي كند، لذا كاستن پاداش ­هاي درك شده و افزايش ترس و قبول آسيب پذير بودن، پذيرش و انجام رفتارهاي محافظتي در پرسنل را تسهيل مي­كند، بنابراين مي­تواند به عنوان يك اصل در امر آموزش در مراكز بهداشتي-درماني و آزمايشگاه­ها مورد توجه قرار گيرد

Background and Aim: Medical laboratories are one of the major pillars of health care, and play an important role in the health of people and societies. Labs are hazardous workplaces in terms of acquisition and the spread of many diseases due to occupational contact with different specimens from patients as well as other risks. This study aimed to evaluate the protective behaviors of the personnel of governmental labs in Yazd based on the protection motivation theory. Methods: In this cross-sectional study, 90 technical staff in four governmental labs of Yazd were enrolled by convenience method. Data were collected by a researcher-made questionnaire containing demographic characteristics, the protection motivation theory (91 questions) and protective behavior (20 questions) data which were self-reported. Their responses to the constructs of the protection motivation theory were scored using a Likert 5-tier scale from strongly agree (score 1) to strongly disagree (score 5), and for evaluating the behavior it was from always (score 0) to never (score 3). Results: The mean age of the technical personnel of the medical diagnostic laboratories was 34.2±8.9 years. Most personnel were women (63.3%). The personnel of the diagnostic laboratories obtained 75.3% of the score of the protective behavior. Protective behaviors showed a significant positive correlation with all constructs of the theory except the perceived severity and the response efficacy. Protection motivation theory constructs explained 32.6 % of the variances in protective behavior, in which the perceived susceptibility was the most important predictor (β=0.326). Conclusion: The results of the present study confirm the role of constructs of protection motivation, fear, vulnerability and perceived reward in increasing the protective behaviors of medical laboratory technical staff. This means, decreasing the perceived reward, increasing fear and acceptance of vulnerability can augment acquisition and implementation of protective behaviors in staff could be considered as a basis in educational programs in health care centers and laboratories.