پديد آورندگان :
ريكي ماريشاني، اسما دانشگاه زابل - گروه مرتع و آبخيزداري , ابراهيمي، مهديه دانشگاه زابل - گروه مرتع و آبخيزداري , شيرمحمدي، ابراهيم دانشگاه زابل - دانشكده آب و خاك - گروه مهندسي خاك
كليدواژه :
درصد سبز شدن , دگر آسيبي , رنگيزه هاي فتوسنتزي , منگنز
چكيده فارسي :
چكيده مبسوط
مقدمه
اثرات دگرآسيبي گياهان بر يكديگر يكي از دغدغه هاي مهم در اصلاح و احياي مراتع كشور است. دگرآسيبي به اثرات بازدارنده يك گياه بر رشد، نمو و يا سبز شدن گياه ديگر اشاره دارد. ازجمله روش هاي احياء مراتع، كاشت گونه هاي مناسب و سازگار است؛ اما بدون در نظر گرفتن خاصيت دگرآسيبي گياه احتمال شكست پروژه زياد است. در تحقيق حاضر تاثير عصاره درمنه دشتي بر سبز شدن، برخي خصوصيات موفولوژيك و محتوي عناصر غذايي كهور ايراني كه جوانه زني سختي دارد،
مواد و روش ها
تحقيق حاضر در محيط گلخانه با شرايط دمايي 5 ± 23 درجه سانتي گراد و رطوبت نسبي 60 درصد اجرا شد. طرح آزمايشي مورد استفاده كاملا تصادفي با 4 تكرار بود. نمونه هاي خاك از روستاي دجينگ در شهرستان خاش (استان سيستان و بلوچستان) جمع آوري شدند. به منظور تهيه عصاره گياهي، نمونه هاي درمنه دشتي در سايه خشك و سپس آسياب شدند. سپس 190 گرم از پودر گياهي در ظروف يك ليتري قرار داده شد. مقدار يك ليتر اتانول خالص بر روي نمونه هاي پودر شده ريخته شد و بر روي دستگاه شيكر به مدت 24 ساعت قرار داده شد. محلول حاصل از صافي عبور داده شد و عصاره به دست آمد. كشت بذرها در گلدان هاي پلاستيكي به گنجايش شش كيلوگرم انجام شد و در هر گلدان سه كيلوگرم خاك ريخته شد. در هر گلدان تعداد 30 بذر به عمق سه سانتي متر كشت شد. تيمارها در دو غلظت 0/2 درصد (2 ميلي ليتر در 1000 ميلي ليتر آب مقطر) ، 0/4 درصد و صفر به همراه آبياري گياه اعمال شدند. صفات مورد اندازه گيري شامل سرعت و درصد سبز شدن، طول ريشه چه و ساقه چه، وزن خشك جوانه ها، محتوي كلروفيل، كاروتنوئيد و محتوي عناصر غذايي كهور ايراني بود.
يافته ها
نتايج نشان داد بيشترين درصد و سرعت سبز شدن بذر مربوط به تيمار 0/2 درصد بود. در حالي كه غلظت 0/4 درصد تاثير بازدارندگي بر جوانه زني گياه داشت. با افزايش غلظت عصاره، طول ريشه چه و ساقه چه و وزن خشك گياه كاهش معني دار داشت. بيشترين و كمترين طول ريشه چه، ساقه چه و وزن خشك گياه به ترتيب مربوط به تيمار صفر و 0/4 درصد بود. نتايج نشان داد عصاره درمنه دشتي باعث كاهش معني دار رنگيزه هاي فتوسنتزي گياه شد. بيشترين كلروفيل a، b، كلروفيل كل و كاروتنوئيد مربوط به تيمار صفر بود و با افزايش غلظت عصاره محتوي رنگيزه هاي فتوسنتزي كاهش يافت. بيشترين و كمترين محتوي نيتروژن و فسفر گياه به ترتيب در تيمار 0/2 و 0/4 درصد اندازه گيري شد. مقدار پتاسيم و منگنز با افزايش غلظت عصاره كاهش يافت. در حالي كه با افزايش غلظت عصاره مقدار روي در بافت هاي گياهي افزايش معني دار داشت. به طور كلي عصاره درمنه دشتي در غلظت 0/2 درصد باعث افزايش سبز شدن كهور ايراني شد.
نتيجه گيري
به طور كلي، با افزايش غلظت عصاره درمنه دشتي، صفات مورفولوژيك و رنگيزه هاي فتوسنتزي كهور ايراني كاهش داشتند. عصاره درمنه بر جذب عناصر غذايي توسط كهور ايراني تاثير متفاوت داشت. به طوري كه در غلظت هاي پايين باعث افزايش جذب نيتروژن و فسفر و در غلظت هاي بالا باعث افزايش جذب منگنز گرديد. غلظت 0/2 درصد عصاره درمنه بر روي سبز شدن گياه تاثير مثبت داشت. با توجه به تاثير مثبت درمنه دشتي بر افزايش سبز شدن كهور ايراني مي توان از عصاره گياه در غلظت هاي پايين براي افزايش جوانه زني كهور ايراني استفاده نمود. به ويژه اين كه كهور ايراني داراي مشكل جوانه زني است؛ اما با توجه به تاثير منفي درمنه دشتي بر رشد و جذب عناصر غذايي در كهور ايراني كشت اين دو گياه باهم در مراتع خشك توصيه نمي شود.
جنبه هاي نوآوري:
1- عصاره درمنه دشتي تاثير بازدارنده بر سبز شدن بذر كهور ايراني داشت.
2- با افزايش غلظت عصاره درمنه، خصوصيات مورفولوژيك كهور ايراني كاهش داشت.
3- عصاره درمنه دشتي تاثير منفي بر رنگيزه هاي فتوسنتزي كهور ايراني داشت.
چكيده لاتين :
Extended abstract
Introduction: Allelopathic effects of plant on one another are one of the most important concerns in
reclamation and rehabilitation of rangelands in Iran. Allelopathy refers to the deterrent effects of a plant on
growth, development or emergence of another plant. One of the rangeland reclamation methods is planting
suitable and compatible species. However, without considering the plant’s allelopathis characteristic, it is
highly likely that the project will be a failure. The present study sought to investigate the effects of Artemisia
sieberi extract on seedling emergence, some morphological characteristics and nutrient uptake of Prosopis
cineraria which has hard emergence.
Materials and Methods: The present study was carried out under greenhouse conditions, with 23±5 °C,
60% relative humidity and 70% water-holding capacity of soil. The experimental design was a completely
randomized one with four replications. Soil samples were selected from Deging village, located in the city of
Khash (Sistan and Baloochestan Province). In order to prepare the plant extract, the A. sieberi samples were
dried in the shade and were ground to powder. Then, 190 g of the powder was put in a plastic bottle, then
filled with 1 L ethanol and placed on a shaker for 24 hours. The resulting solution was filtered out and the
extract was obtained. The planting was carried out in plastic pots with the capacity of 6 kg which were filled
with 3 kg of soil. In each pot, 30 seeds were buried, at a depth of 3 cm. The treatments were treated at
concentrations of 0.2% (2 ml in 1000 ml distilled water), 0.4%, and zero along with plant irrigation. The
parameters measured included emergence percentage and rate, radicle and pedicel length, seedling dry
weight, photosynthetic pigments, carotenoid contents and nutrient uptake of P. cineraria.
Results: The results showed that A. sieberi extract significantly decreased plant photosynthetic pigments.
The highest chlorophyll a, b, total chlorophyll and carotenoid belonged to the control treatment and by
increasing extract concentration, photosynthetic pigments decreased. In addition, the findings were that the
highest and lowest nitrogen and phosphorus contents were obtained in the 0.2 and 0.4% treatments,
respectively. Potassium and manganese decreased with increases in extract concentration. However, with
increases in extract concentration, zinc significantly increased in the plant tissues. In general, the results
showed that A. sieberi extract increases P. cineraria emergence in the 0.2% treatment.
Conclusion: In general, morphological traits and photosynthetic pigments of P. cineraria decreased with
increases in the concentrations of A. sieberi extract. Artemisia extract had a different effect on the absorption
of nutrients by P. cineraria. at low concentrations. It increased nitrogen and phosphorus adsorption and
increased concentrations of manganese in high concentrations. The concentration of 0.2% of Artemisia
extract had a positive effect on plant emergence. Given the positive effect of A. sieberi on the emergence of
P. cineraria, plant extract at low concentrations can be used to increase emergence of P. cineraria, especially
given that the P. cineraria has an emergence problem. However, due to the negative effect of A. sieberi on
growth and absorption of nutrients in P. cineraria, the cultivation of these two plants is not recommended in
dry rangelands.
