تعيين استان‌هاي الگوي توليد چغندرقند برمبناي معيارهاي كارايي و بهره‌وري

Determination of sugar beet production pattern provinces based on efficiency and productivity criteria

بهترين راه جهت افزايش توليد محصولات كشاورزي، بهبود كارايي و بهره وري است. در اين مطالعه كارايي فني و رشد بهره-وري عوامل توليد چغندرقند در استان هاي عمده توليدكننده بر مبناي روش تحليل پوششي داده ها طي دوره زراعي 84-1383 تا 94-1393 بررسي شد. نتايج نشان داد كه استان هاي سمنان، فارس، قزوين، مركزي و چهارمحال و بختياري فاقد كارايي فني بوده و بيشترين مصرف غيربهينه در نهاده ها مربوط به نهاده سم با 166 درصد ناكارايي در استان چهارمحال و بختياري مي باشد. به عبارت ديگر، مصرف سم مي تواند تا بيش از يك دوم در اين استان كاهش يابد. تحليل رشد بهره وري نشان-دهنده رشد كاهشي هفت درصد در استانهاي مورد مطالعه بود و فقط استان هاي خراسان جنوبي و خراسان شمالي در طول دوره مطالعه داراي رشد بهره وري به ترتيب چهار و شش درصد بوده اند. بررسي ضريب همبستگي بين رشد بهره وري و اجزاي آن بيان‌گر ارتباط مثبت و معني دار (در سطح 5 درصد) بين رشد بهره وري و تغييرات فناوري بود. با توجه به نتايج به‌دست آمده، دو استان خراسان جنوبي و خراسان شمالي هم از لحاظ كارايي و هم رشد بهره وري در وضعيت بهتري قرار دارند. لذا مطالعه شيوه هاي مديريتي و استفاده از دانش بومي موجود در اين دو استان، مي تواند منجر به معرفي الگويي جهت بهبود كارايي توليد چغندرقند در كشور گردد.

The best way to increase crop production is to improve efficiency and productivity. In this study, the technical efficiency and productivity growth of sugar beet production factors in major produced provinces were estimated using data envelopment analysis (DEA) method for the period of 2004-05 to 2014-15. Results showed that Semnan, Fras, Qazvin, Markazi, Chaharmahal and Bakhtiari had no technical efficiency and the most non-optimal input usage was related to pesticide with 166% inefficiency in Chaharmahal and Bakhtiari province. In the other words, pesticide usage can be reduced to more than half in this province. Productivity growth analysis showed a 7% decrease in growth in studied provinces and only Southern Khorasan and North Khorasan provinces had productivity growth of 4 and 6%, respectively. The correlation coefficient between productivity growth and its components showed a positive and significant (P<0.05) relationship between productivity growth and technological changes. According to the results, Southern Khorasan and North Khorasan provinces were in better position in terms of efficiency and productivity growth. Therefore, the study of management practices and the use of indigenous knowledge in these provinces can lead to the introduction of a model to improve the sugar beet production efficiency in the country.