نيازسنجي آموزشي برنامه هاي آموزش خانواده (FTPs) براي اولياء نظامي دانش آموزان: مطالعه موردي مدارس متوسطه يك شهرك نظامي در شهر تهران

The Need Assessment of Family Training Programs (FTPs) for Military Parents: Case Study of High Schools in a Military Town in Tehran, Iran

برنامه هاي آموزش خانواده به عنوان يك ساحت تربيتي براي اولياء دانش آموزان در نظام آموزش و پرورش قلمداد مي گردد. اين مطالعه با هدف نيازسنجي و اولويت بندي نيازهاي آموزشي اولياء نظامي شركت كننده در برنامه هاي آموزش خانواده (FTPs) در سطح مدارس يك شهرك نظامي در شهر تهران انجام گرفته است. روش ها اين مطالعه، با رويكرد تركيبي در دو فاز كيفي و كمي در سال 1395 انجام گرفت. نمونه پژوهش در فاز كيفي شامل 10 نفر از مادران، 8 نفر از پدران و 10 نفر از دانش آموزان (12 تا 17 سال) مي باشد كه به صورت هدفمند از بين خانواده هاي نظامي انتخاب شده اند. داده هاي بخش كيفي با استفاده از مصاحبه هاي نيمه ساختاريافته و نيازسنجي به شيوه بارش افكار (Brainstorming) گردآوري و با رويكرد Colaizzi مورد تحليل قرار گرفت. در فاز كمي با هدف اولويت بندي داده ها تعداد 364 نفر از والدين و دانش آموزان به روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شدند. گردآوري داده ها در فاز 2 با استفاده از دو پرسشنامه محقق ساخته و تحليل داده ها با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي به كمك نرم افزار SPSS 18 انجام گرفت. يافته ها با تحليل فاز كيفي تعداد 19 و 21 نياز آموزشي به ترتيب در مقطع اول و دوم متوسطه در چهار بعد اجتماعي- فرهنگي، تحصيلي، مذهبي و جسمي- بهداشتي احصاء گرديد. در فاز كمي اولويت اول نياز آموزشي اولياء نظامي در برنامه آموزش خانواده از ديدگاه دانش آموزان در هر دو مقطع اول و دوم متوسطه به ترتيب شامل: نياز هاي جسمي - بهداشتي و نيازهاي تحصيليبود. همچنين از ديدگاه والدين در هر دو مقطع تحصيلي متوسطه، نياز هاي جسمي و بهداشتي به عنوان اولويت اول شناخته شد. ساير نتايج نشان داد پسران نياز هاي جسمي- بهداشتي شديدتري را نسبت به دختران تجربه مي كنند. همچنين بين ديدگاه مادران و پدران در انتخاب نياز هاي آموزشي تفاوت معناداري وجود ندارد. نتيجه گيري نياز هاي آموزشي اولويت بندي شده در اين مطالعه، نياز هاي جسمي - بهداشتي و نيازهاي تحصيلي، در چارچوب برنامه آموزش خانواده مي تواند به عنوان مبنايي براي تجديدنظر در محتواي آموزشي اين دوره ها در سطح شهرك هاي نظامي قرار گيرد.

Background and Aim: Family training programs (FTPS) are considered an educational field for parentsstudents in the education system. This research has been carried out for the assessment and prioritization of educational needs for military parents that participated in FTPS at schools of a military town in Tehran, Iran. Methods: This is a mixed study that was conducted in two qualitative and quantitative phases in 2017. The research sample in the qualitative phase consisted of 10 mothers, 8 fathers and 10 adolescents (12‒17 years old) of military families who were selected by a purposeful sampling method. Qualitative data were gathered through semi-structured interviews and a brainstorming technique and analyzed by the Colaizzi method. In the quantitative phase for prioritizing data; 364 parents and students was selected through the cluster sampling method, and analyzed with SPSS-18, using descriptive and inferential statistics. Results: By analyzing the qualitative phase, 19 and 21 educational needs in junior and senior high schools were identified in four dimensions of socio-cultural, educational, religious, and physical - health. In the quantitative phase, the first priority of military parents educational needs in FTPS, from the perspective of both junior and senior high school students was: physical health needs (with a score of 7.384) and educational needs (with a score of 5.970), respectively. From the perspective of parents in both junior and senior high school, physical health needs (with mean 73.3 and 75.5) were identified as the first priority. Results also showed that boys have more severe physical-health needs than girls. |There was no significant difference between the views of mothers and fathers on the selection of educational needs. Conclusion: The educational needs prioritized in this study, physical health needs and educational needs, (within the framework family training program) can be considered as a basis for revising the educational content of these courses in military town schools.